Материалларнинг хоссаларини экспериментал текшириш материаллар ва уларни синаш методикаси
Ushbu hujjat "Amaliy mexanika" fanidan referat bo'lib, materiallarning xossalarini eksperimental tekshirish va ularni sinash metodikasiga bag'ishlangan. Unda turli konstruksiyalarda ishlatiladigan materiallar, ularning mexanik xossalari, cho'zilish diagrammasi, siqilishga sinash usullari va ruxsat etilgan kuchlanishni tanlash masalalari ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Materiallarning tasnifi: Materiallar plastik (po'lat, mis, duralyumin) va mo'rt (cho'yan, beton, g'isht) turlarga bo'linadi. Plastik materiallar sezilarli deformatsiyaga uchraydi, mo'rt materiallar esa kam deformatsiyalanadi.
- Mexanik hossalarni tekshirish: Materialning mexanik hossalarini tekshirish uchun maxsus shakldagi namuna tayyorlanadi va u uzuvchi mashinalarda siniladi. Mashinalar richagli va gidravlik bo'lishi mumkin.
- Cho'zilish diagrammasi: Cho'zilish diagrammasi materialning cho'zilish jarayonidagi xatti-harakatini ifodalaydi. Diagramma elastiklik zonasi, oquvchanlik zonasi, mustahkamlanish zonasi va mahalliy oquvchanlik zonasidan iborat bo'ladi.
- Siqilishga sinash: Siqilishga sinashda silindrik yoki kub shaklidagi namunalar ishlatiladi. Plastik materiallar siqilgan sari pachoqlanadi, mo'rt materiallar esa kam deformatsiyalanadi. Siqilish diagrammasi cho'zilish diagrammasidan farq qilishi mumkin.
- Ruxsat etilgan kuchlanishni tanlash: Konstruksiyaning xavfsiz ishlashini ta'minlash uchun ruxsat etilgan kuchlanish tanlanadi. Ruxsat etilgan kuchlanish materialning mustahkamlik chegarasi va ehtiyot koeffitsientiga bog'liq.