Tuproqshunoslik

Ushbu kitob tuproqshunoslik fanining asosiy tushunchalari, tuproq hosil bo'lish jarayonlari, tuproq tarkibi, xossalari, klassifikasiyasi va O'zbekiston tuproq resurslaridan foydalanish masalalarini o'z ichiga oladi. Kitobda tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash choralari ham batafsil yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Tuproqshunoslik fanining rivojlanish tarixi: Tuproqshunoslik fanining shakllanishi, rivojlanishi, fanga hissa qo'shgan olimlar va ularning nazariyalari bayon etilgan.
• Litosfera tarkibi, tog' jinslari va minerallarning nurashi: Tog' jinslari, minerallar, ularning turlari, tarkibi va nurash jarayonlari haqida ma'lumot berilgan.
• Tuproq paydo bo'lish jarayonining umumiy sxemasi: Tuproq paydo bo'lish jarayonining omillari, bosqichlari, biofizik-kimyoviy jarayonlar sxemasi ko'rsatilgan.
• Tuproq profilining tuzilishi va morfologik belgilari: Tuproq profili, genetik gorizontlar, ularning belgilari, morfologik xususiyatlari batafsil tavsiflangan.
• Tuproq va tuproq paydo qiluvchi jinslarning minerologik tarkibi: Tuproq mineral qismining tarkibi, minerallar klassifikasiyasi, ularning roli va ahamiyati yoritilgan.
• Tuproq va tuproq paydo qiluvchi jinslarning granulometrik (mexanik) tarkibi: Tuproq mexanik tarkibi, fraksiyalarning ahamiyati, klassifikasiya va turlari haqida ma'lumotlar berilgan.
• Tuproqning kimyoviy tarkibi: Tuproqning elementar tarkibi, asosiy elementlar va ularning birikmalari, miqdori va ahamiyati ko'rsatilgan.
• Tuproq paydo bo'lish va unumdorligida tirik organizmlarning roli: Tuproqda yashovchi organizmlar, mikroorganizmlar, o'simliklar va hayvonlarning tuproq unumdorligiga ta'siri bayon etilgan.
• Tuproq organik qismining kelib chiqishi, tarkibi va xossalari: Tuproqdagi organik moddalar, gumus, uning tarkibi, hosil bo'lish jarayonlari va ahamiyati batafsil yoritilgan.
• Tuproq kolloidlari va tuproqning singdirish qobiliyati: Tuproq kolloidlari, ularning tuzilishi, turlari, ahamiyati va tuproqning singdirish qobiliyati haqida ma'lumotlar keltirilgan.
• Tuproqning kislotaligi va ishqoriyligi. Tuproq buferligi: Tuproq muhitining kislotalilik va ishqoriylilik xususiyatlari, buferlik qobiliyati va ularning ahamiyati batafsil bayon etilgan.
• Tuproq strukturasi: Tuproq strukturasi, uning ahamiyati, turlari va shakllanishi haqida ma'lumotlar berilgan.
• Tuproqning umumiy fizikaviy va fizik-mexanik xossalari: Tuproqning zichligi, g'ovakligi, nam sig'imi, suv o'tkazuvchanligi, issiqlik xossalari kabi muhim fizikaviy va fizik-mexanik xossalari batafsil tavsiflangan.
• O'zbekiston tuproqlari klassifikasiyasi: O'zbekiston tuproqlarining genezisi, klassifikasiyasi va ulardan oqilona foydalanish masalalari bayon etilgan.
• Tog'li viloyatlarning tuproqlari: Tog' tuproqlarining tarqalishi, genezisi, xossalari va ulardan foydalanish usullari tahlil qilingan.
• Cho'l zonasining tuproqlari: Cho'l tuproqlarining tarqalishi, genezisi, xossalari va ulardan foydalanish usullari tahlil qilingan.
• Quruq subtropik dashtlarining tuproqlari: Quruq subtropik dashtlar tuproqlarining tarqalishi, genezisi, xossalari va ulardan foydalanish usullari tahlil qilingan.
• Tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash: Eroziya turlari, sabablari va ularga qarshi kurashish tadbirlari bayon etilgan.
• Tuproqlar muhofazasi: Tuproqni muhofaza qilishning ahamiyati, yo'llari va usullari ko'rsatib o'tilgan.
• Tuproq kartalari va kartogrammalari: Tuproq kartalari, turlari, ahamiyati va qishloq xo'jaligida qo'llanilishi yoritilgan.
• Tuproq bonitirovkasi va yerlarni iqtisodiy baholash: Tuproq bonitirovkasi, usullari, ahamiyati va yerlarni iqtisodiy baholash tamoyillari ko'rsatilgan.