Gidroyuritmalarda energiya almashinishi. Kurakli nasoslar
Ushbu kitob gidromashinalar, xususan, nasoslar, ularning tuzilishi, ishlash prinsiplari va asosiy parametrlariga bag'ishlangan. Unda gidromashinalarning umumiy tushunchalari, nasoslarning turlari (kurakli va hajmiy), ularning xarakteristikalari va ishlatish usullari ko'rib chiqilgan. Kitob talabalarga mo'ljallangan bo'lib, gidravlika sohasidagi asosiy bilimlarni o'zlashtirishga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Gidromashinalar xaqida umumiy tushunchalar: Gidravlik mashinalar (nasoslar va gidrodvigatellar) mexanik energiyani suyuqlik energiyasiga yoki aksincha aylantiruvchi qurilmalar sifatida ta'riflanadi. Nasoslar suyuqlikni qabul qilib, unga energiya beradi.
- Nasoslarning asosiy parametrlari: Nasosning surishi (sarfi), hosil qiladigan bosimi, quvvati va foydali ish koeffitsienti (FIK) kabi asosiy parametrlari ko'rib chiqiladi. Surish vaqt birligida o'tgan suyuqlik hajmini, bosim esa suyuqlikning birlik og'irlikdagi miqdoriga berilgan energiyani ifodalaydi. Quvvat nasosning vaqt birligida bajargan ishi, FIK esa foydali quvvatning valga berilgan quvvatga nisbati.
- Kurakli nasoslar: Kurakli nasoslar (markazdan qochma, o'qiy, propellerli) turlari va ularning ishlash prinsiplari, tuzilishi va asosiy elementlari (ish gildiragi, kuraklar, kamera) ko'rib chiqiladi. Eyler tenglamasi markazdan qochma nasoslar uchun keltirilgan. Nasosning xarakteristikalari (bosim, quvvat, FIK sarfga bog'liqligi) muhokama qilinadi. Sarfni boshqarish usullari (drossellash, aylanish sonini o'zgartirish, bir qism suyuqlikni qaytarish) tavsiflanadi.