Хароратни ўлчаш. Термометрларнинг турлари, уларни тузилиши ва ишлаш принциплар
Ushbu kitob haroratni o'lchash usullari va asboblariga bag'ishlangan. Unda harorat tushunchasi, har xil turdagi termometrlar (kenagiyish, manometrik, termoelektrik, qarshilik, nurlanish) va ularning ishlash prinsiplari batafsil bayon etilgan. Shuningdek, termometrlarni tayyorlashda qo'llaniladigan materiallarga qo'yiladigan talablar, ularning afzalliklari va kamchiliklari ham ko'rsatib o'tilgan. Kitob turli sohalarda haroratni o'lchash uchun ishlatiladigan zamonaviy asboblar va texnologiyalarni o'rganishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Harorat haqida ma'lumot: Harorat - bu molekulalarning issiqlik harakatidan kelib chiqadigan va ichki kinetik energiya bilan belgilanadigan qizdirilganlik darajasidir. Harorat molekulalarning o'rtacha kinetik energiyasi bilan bog'liq. Kitobda haroratni o'lchashning ahamiyati ta'kidlangan.
- Termometr turlari: Kitobda kengayish termometrlari (suyuqlikli, dilatometrik, bimetalli), manometrik termometrlar (suyuqlikli, bug'li, gazli), termoelektrik termometrlar (termopara), qarshilik termometrlari (metall, yarimo'tkazgichli) va nurlanish termometrlari (optik pirometrlar) kabi termometr turlari ko'rib chiqilgan. Har bir tur uchun ishlash prinsipi va qo'llanilish sohalari keltirilgan.
- Termometrlar tuzilishi va ishlash prinsiplari: Har bir termometr turining tuzilishi va ishlash prinsiplari batafsil tushuntirilgan. Masalan, kengayish termometrlarining suyuqlik hajmining o'zgarishiga asoslanganligi, manometrik termometrlarning bosim o'zgarishiga asoslanganligi, termoelektrik termometrlarning termoelektrik yurituvchi kuch (TEYK) hosil qilishiga asoslanganligi, qarshilik termometrlarning elektr qarshiligining haroratga bog'liqligi va nurlanish termometrlarning issiqlik nurlanishini o'lchashga asoslanganligi bayon etilgan.