Оралиқ тортувчи нимстанцияни электр таъминотини лойихалаштириш
Ushbu kitob O'zbekiston temir yo'llari tizimida qo'llaniladigan elektr podstansiyalarini loyihalash va ishlatish bo'yicha qo'llanma hisoblanadi. Unda elektr ta'minoti tizimlarining asosiy elementlari, quvvat transformatorlari, yuqori kuchlanishli o'chirgichlar, himoya relelari va boshqa uskunalar haqida ma'lumotlar keltirilgan. Kitobda elektr qurilmalarini tanlash, hisoblash, montaj qilish va ishlatish bo'yicha amaliy tavsiyalar berilgan. Shuningdek, elektr xavfsizligi qoidalari va mehnatni muhofaza qilish masalalari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Elektrlashtirilgan temir yo'llarning tortuvchi nimstansiyalari: Tortuvchi nimstansiyalarning vazifalari, turlari (tayanch, oraliq, shoxobcha, tupik), tuzilishi va asosiy elementlari (transformatorlar, o'chirgichlar, ajratgichlar, himoya relelari).
- Elektr ulanish sxemalari: Nimstansiyalarning elektr ulanish sxemalariga qo'yiladigan talablar (ishonchlilik, tejamkorlik, moslashuvchanlik, xavfsizlik). Ko'ndalang aloqali va blokli sxemalar. Tortuvchi nimstansiyalarning elektr ulanish sxemalarining turlari.
- Quvvat transformatorlari: Transformatorlarning vazifalari, turlari, asosiy parametrlar (quvvat, kuchlanish, tok), belgilanishi. Transformator quvvatini tanlash usullari, normal rejimda o'ta yuklanish, sovitish tizimlari.
- Yuqori kuchlanishli o'zgaruvchan tok o'chirgichlari: O'chirgichlarning vazifalari, turlari (moyli, havoli, vakuumli), o'chirgichlarga qo'yiladigan talablar. O'chirgichni tanlash mezonlari.
- Qisqa tutashuv toklarini hisoblash: Qisqa tutashuv toklarini hisoblashning ahamiyati. Hisoblash usullari va shartliliklar. Qisqa tutashuv toklarini cheklash usullari (reaktorlar).
- Elektr ta'minoti xo'jaligida harakat xavfsizligi: Elektr qurilmalarida ishlashda xavfsizlikni ta'minlash choralari. Shaxsiy himoya vositalari. Birinchi tibbiy yordam.
- Elektr energiya sifatini oshirish bo'yicha tadbirlar: Elektr energiyasi sifatini oshirishning ahamiyati. Sifat ko'rsatkichlari (kuchlanishning tebranishi, chastotaning o'zgarishi). Elektr energiyasi sifatini oshirish bo'yicha tadbirlar (kompensatsiya qurilmalarini o'rnatish, elektr ta'minoti sxemasini optimallashtirish).
- Mehnatni muhofaza qilish qismi: Ishlab chiqarish sharoitlarini tahlil etish. Elektr ta'minoti qurilmalarida qoidalarga rioya qilish.