Abdulla Avloniy publisistikasi va darsliklari
Ushbu kitob Abdulla Avloniyning "Turkiy guliston yoxud axloq" asari bo'lib, unda axloqiy me'yorlar, insoniylik fazilatlari, jamiyatdagi o'zaro munosabatlar, ilm-ma'rifatning ahamiyati kabi masalalar badiiy uslubda yoritilgan. Asar o'quvchilarni yaxshilikka undash, yomonlikdan qaytarish, vatanparvarlik, do'stlik, sadoqat kabi insoniy qadriyatlarni ulug'lashga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Axloq va uning mohiyati: Axloq – yaxshilikka chaqiruvchi, yomonlikdan qaytaruvchi ilm. U insonning xulq-atvorini, ezgulik va razillikni shakllantiradi. Tarbiya orqali insonni kamolotga yetkazish mumkin. Shuningdek, odamlarda adolat tuyg'usini shakllantirish, ularni yaxshilikka undash va yomonlikdan qaytarishning ahamiyati haqida fikr yuritiladi.
- Ilm-ma'rifatning ahamiyati: Ilm – aqlning nuridir, u insonni jaholatdan qutqaradi. Ilmli kishi doimo o'z ustida ishlashi, yangi bilimlarni egallashi kerak. Aql va idrok insonni zarar va zulmlardan saqlaydi. Shuning uchun ham adib o'quvchilarni ilm olishga, kitob o'qishga chaqiradi.
- Vatanparvarlik: Vatan – muqaddas dargoh, uni sevish, ardoqlash har bir insonning burchidir. Vatan dardi bilan yashash, uning baxtidan quvonish lozim. Vatan tuyg'usi insonni birlashtiruvchi, uni yuksak maqsadlar sari yetaklovchi kuchdir.
- Do'stlik va sadoqat: Do'stlik – inson hayotining mazmunini boyituvchi, uni sinovlardan o'tkazuvchi qadriyat. Chin do'st doimo sadoqatli bo'lishi, do'stining dardiga sherik bo'lishi, unga yordam qo'lini cho'zishi kerak. Do'stlik maslakdoshlik va manfaatdorlik asosida qurilsa, yanada mustahkam bo'ladi.
- Mehnatsevarlik va tejamkorlik: Mehnat – rohat manbai. Mehnat bilan topilgan har bir narsaning qadri baland bo'ladi. Isrofgarchilikdan saqlanish, har bir narsaning qadriga yetish lozim.