«Қисаси рабғузий» лексикаси

"Қисаси Рабғузий" - XIII-XIV асрларда яшаб ижод этган Носируддин Рабғузийнинг туркий тилдаги насрий асари бўлиб, унда пайғамбарлар қиссалари баён этилган. Асар диний-ахлоқий, тарихий ва адабий қимматга эга. У туркий халқларнинг ислом динига оид тасаввурларини, маданиятини ва тарихини ўрганишда муҳим манба ҳисобланади.

Asosiy mavzular

Пайғамбарлар қиссалари: Асарда Одам алайҳиссаломдан бошлаб, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламгача бўлган пайғамбарларнинг ҳаёти, фаолияти ва мўъжизалари ҳақидаги қиссалар баён этилган. Қиссалар Қуръон, ҳадислар ва ислом тарихига асосланган.
Диний-ахлоқий таълимотлар: Асарда ислом динининг асосий таълимотлари, ахлоқий қадриятлари ва инсоний фазилатлари тарғиб қилинади. Сабр-қаноат, ростгўйлик, адолат, меҳр-шафқат каби хислатлар улуғланади.
Туркий халқларнинг маданияти ва турмуш тарзи: Асар туркий халқларнинг ўша даврдаги маданияти, урф-одатлари, анъаналари, турмуш тарзи ва дунёқараши ҳақида маълумотлар беради. Асардаги географик номлар, кийим-кечак, овқатланиш ва бошқа турмуш буюмларининг тасвири шулар жумласидан.
Тил хусусиятлари: Асарнинг тили ўрта аср туркий тилининг хусусиятларини ўзида акс эттирган. Унда араб ва форс тилларидан ўзлашган сўзлар, архаик сўзлар ва иборалар учрайди. Асар тилининг лексик ва грамматик таркиби ўзбек тили тарихини ўрганишда муҳим аҳамиятга эга.