Qonning morfologik tarkibi
Ushbu kitobda qonning morfologik tarkibi, eritrotsitlar, gemoglobin, leykotsitlar va trombotsitlarning tuzilishi, vazifalari va patologiyalari batafsil yoritilgan. Shuningdek, qon hosil bo'lishi jarayoni va unga ta'sir etuvchi omillar ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Qonning morfologik tarkibi: Qonning suyuq qismi (plazma) va shaklli elementlari (eritrotsitlar, leykotsitlar, trombotsitlar) haqida ma'lumot beriladi.
- Eritrotsitlar: Eritrotsitlarning tuzilishi, shakli, kattaligi, tarkibi, vazifalari (kislorod tashish, karbonat angidrid tashish, qonning faol reaksiyasini ushlab turish) va patologiyalari (eritrotsitoz, eritropeniya, anizotsitoz, poykilotsitoz) haqida ma'lumot beriladi. Eritrotsitlarning chidamliligi va cho'kish tezligi ham muhokama qilinadi.
- Gemoglobin: Gemoglobinning tuzilishi, tarkibi (globin, gem), vazifalari (kislorod biriktirish va tashish), turlari (embrional, fetal, katta yoshlilar gemoglobini) va patologiyalari (metgemoglobin) haqida ma'lumot beriladi. Gemoglobin miqdorini aniqlash usullari ham ko'rib chiqiladi.
- Leykotsitlar: Leykotsitlarning turlari (granulotsitlar: bazofillar, eozinofillar, neytrofillar; agranulotsitlar: limfotsitlar, monotsitlar), tuzilishi, vazifalari (fagotsitoz, antitanachalar ishlab chiqarish, toksinlarni parchalash, biologik faol moddalar ajratish) va patologiyalari (leykotsitoz, leykopeniya) haqida ma'lumot beriladi. Leykotsitar formula muhokama qilinadi.
- Trombotsitlar: Trombotsitlarning tuzilishi, shakli, kattaligi, miqdori, yashash davri, vazifalari (qon ivishida ishtirok etish) va patologiyalari haqida ma'lumot beriladi.
- Qon hosil bo'lishi: Qon hosil bo'lishi nazariyalari (unitar nazariya), qon hosil bo'lishi bosqichlari (angioblastik qon hosil bo'lish, jigarda qon hosil bo'lish, kumikda qon hosil bo'lish) va qon hosil bo'lishida ishtirok etuvchi hujayralar (gemotsitoblastlar, eritroblastlar, mieloblastlar, limfotsitlar, monotsitlar) haqida ma'lumot beriladi. Eritrotsitlarning hosil bo'lishi uchun zarur vitaminlar (B12, folat kislota) ham muhokama qilinadi.