Инглиз ва ўзбек тилларида қўлланилиши чегараланган лексик қатлам хакида
Ushbu kitob o'zbek va ingliz tillarida qo'llaniladigan leksik qatlamlarni, ularning o'ziga xos xususiyatlarini va uslubiy qo'llanilishini o'rganadi. Unda faol va nofaol leksika, tilga so'z o'tishi, dialektlar, jargonlar va argolar kabi mavzularga e'tibor qaratiladi. Shuningdek, ingliz tilidan o'zbek tiliga o'tgan so'zlarning ma'no taraqqiyoti, omonimlar, sinonimlar, antonimlar va ularning nutqda qo'llanilishi tahlil qilinadi. Kitobda maqol va iboralarning uslubiy xususiyatlari, emotsional-ekspressiv leksikaning roli ham ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Faol va nofaol leksik qatlam: Faol leksikaga kundalik hayotda qo'llanadigan, barcha uchun tushunarli so'zlar kiradi. Nofaol leksika esa eskirgan yoki kam qo'llanadigan so'zlarni o'z ichiga oladi (arxaizmlar, istorizmlar va neologizmlar).
- Qo'llanilishi cheklangan leksika: Dialektlar, jargonlar, argo kabi so'zlar muayyan hudud yoki ijtimoiy guruh vakillari tomonidan qo'llaniladi va ularning doirasi cheklangan.
- Ingliz tilidan o'zlashgan so'zlarning ma'no taraqqiyoti: Ingliz tilidan o'zlashgan so'zlar o'zbek tilida ma'no kengayishi, torayishi yoki yangi ma'nolar kasb etishi mumkin. Ularning leksik va semantik xususiyatlari o'zgaradi.
- Omonimlar, sinonimlar va antonimlar: Omonim so'zlar shakli bir xil, ma'nosi har xil bo'lgan so'zlardir. Sinonimlar ma'nosi yaqin, antonimlar esa qarama-qarshi bo'lgan so'zlardir. Ularning nutqda qo'llanilishi uslubiy ahamiyatga ega.
- Iboralar va maqollarning uslubiy xususiyatlari: Maqol va iboralar nutqning ta'sirchanligini oshiradi. Ularning emotsional-ekspressivligi, ko'p ma'noliligi va obrazliligi tahlil qilinadi.
- Emotsional-ekspressiv leksika: Emotsional-ekspressiv leksika so'zlovchining his-tuyg'ularini ifodalaydi va nutqqa rang-baranglik bag'ishlaydi. Ular ijobiy yoki salbiy munosabatni ifodalashi mumkin.