Ўзбекларнинг никоҳ маросимлари
Ushbu kitobda o'zbek xalqining nikoh marosimlari tarixiy, etnografik va ijtimoiy jihatdan tahlil qilinadi. Unda qalin (kelin uchun to'lanadigan badal) odatining kelib chiqishi, evolyutsiyasi, islom dini bilan aloqasi, bekor qilinish tendensiyalari va hozirgi kundagi ahamiyati ko'rib chiqiladi. Kitobda nikohning turli shakllari, oilaviy munosabatlar, qaynona-kelin munosabatlari kabi masalalar ham o'rganilgan. Shuningdek, tadqiqot natijalari asosida oilalarni mustahkamlash bo'yicha takliflar berilgan.
Asosiy mavzular
- Qalinning kelib chiqishi va mohiyati: Qalinning turkiy xalqlar orasida qadimdan mavjud bo'lgan odat ekanligi, uning dastlabki shakllari, evolyutsiyasi va islom dini bilan aloqasi tahlil qilinadi. Qalinning mohiyati kelin uchun to'lanadigan badal sifatida ko'rsatiladi.
- Qalinni bekor qiluvchi odatlar: Qalinni to'lashga qurbi yetmaganlar uchun yaratilgan odatlar, masalan, ichkuyovlik, bel quda va boshqalar ko'rib chiqiladi. Bu odatlar qalin miqdorini kamaytirish yoki umuman bekor qilishga qaratilgan.
- O'zbeklarda nikoh shakllari: Qadimdan mavjud bo'lgan nikoh turlari, jumladan qalinlik nikoh, qalinni bekor qiluvchi odatlar bilan bog'liq nikohlar, levirat, sororat va boshqalar tahlil qilinadi. Hozirgi kunda an'anaviy, diniy, yuridik va fuqarolik nikohlari mavjudligi ko'rsatilgan.
- Oila va nikohning ijtimoiy-demografik omillari: Oila mustahkamligiga ta'sir etuvchi omillar, jumladan yosh farqi, millat, din, ma'lumot, kasb, qarindoshlik aloqalari va boshqalar tahlil qilinadi. Qaynona-kelin munosabatlari ham oilaviy munosabatlarga ta'siri ko'rsatiladi.