Бино ва иншоотларни мухандислик жиҳозлари фанидан курс ишига

Ushbu kitob suv ta'minoti va kanalizatsiya tizimlarini loyihalashga bag'ishlangan bo'lib, O'zbekiston Respublikasi sharoitida suv xo'jaligini rivojlantirish, atrof-muhitni muhofaza qilish, aholini toza ichimlik suvi bilan ta'minlash kabi masalalarni qamrab oladi. Kitobda ichki va tashqi suv ta'minoti tizimlarini loyihalash, hisoblash, suv o'lchagichlarni tanlash, oqova suvlarini chiqarish va tozalash kabi muhim mavzular yoritilgan. Shuningdek, kitobda normativ hujjatlarga asoslangan holda amaliy maslahatlar va hisoblash usullari keltirilgan.

Asosiy mavzular

Ichki suv ta'minoti tizimini loyihalashtirish: Binolarga suv kirgizish joyi, suv o'lchagich tuguni, suv ta'minoti ustunlari, suv tarqatuvchi tarmoqlar, nasoslar va boshqa elementlarni o'z ichiga oladi. Tizimlar uy-ro'zg'or va yong'inga qarshi ehtiyojlarni qondirish uchun mo'ljallangan bo'lishi mumkin. Shahar tarmog'idagi bosimga qarab, tizim nasossiz yoki mahalliy nasoslar bilan birga bo'lishi mumkin.
Ichki suv ta'minoti tarmoqlarini gidravlik hisoblash: Tarmoq diametrini aniqlash, barcha suv iste'molchilariga yetarli bosimni ta'minlash. Hisoblashda eng uzoq va baland nuqtalarga e'tibor qaratiladi. Tarmoqlarni gidravlik hisoblashda maksimal sekundlik suv iste'moli asos qilib olinadi.
Suv o'lchagich asbobini tanlash: Binolarda suv iste'moli ma'lum darajadan yuqori bo'lsa, suv o'lchagich o'rnatilishi shart. O'rtacha suv iste'moli sarfi hisoblanadi, so'ngra suv o'lchagich tanlanadi va uning qarshiligi aniqlanadi.
Talab qilingan bosimni aniqlash: Loyihalanayotgan bino uchun yetarli bosimni ta'minlash, geometrik balandlik va erkin bosimni hisobga olish. Suv kirgizish joyidagi qarshiliklar hisoblanadi. Shahar suv ta'minoti tarmog'ining kafolatli bosimi va bosim yo'qolishlari hisobga olinadi.
Oqova suvlarni oqizish tarmog'i: Ichki xo'jalik oqova suvlarini oqizish tarmog'i tarkibi: qabul qiluvchi jihozlar, gidravlik zтворlar, quvurlar, ustunlar va birlashtiruvchi quvurlar. Tarmoklar ochiq yoki yopiq usulda o'rnatilishi mumkin. Quvurlar uzluksiz va to'g'ri chiziq asosida o'rnatiladi.
Ichki oqova suvlarni oqizish tarmog'ining hisobi: Sovuq suv tarmog'ini hisoblashda ishlatiladigan formulalar asosida olib boriladi. Jihozlar soni aniqlanadi, ishlatilish ehtimoli hisoblanadi. Oqova suv miqdori hisoblanadi, katta oqova suv hosil qiladigan jihoz hisobga olinadi.
Xovli oqova suvlarini oqizish tarmog'i: Tarmoklarni rejalashtirish shahar tarmog'iga ulanish joyi, relef, binoning konstruksiyasi va suv miqdoriga bog'liq. Chuqurlik muzlash katlamidan pastda bo'lishi kerak. Kuzatish quduqlari o'rnatiladi. Diametri kamida 150 mm bo'lishi kerak.