Sog‘lom avlodning tibbiy-ijtimoiy asoslari
Qo'llanma kasb-hunar kollejlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, sog'lom avlodni shakllantirishning tibbiy-ijtimoiy asoslariga bag'ishlangan. Unda sog'lom turmush tarzi, oilaning roli, reproduktiv salomatlik, zararli odatlar va ularning oldini olish, ekologik omillar va salomatlik masalalari yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Sog'lom avlodning tibbiy-ijtimoiy asoslari fanining maqsad va vazifalari: Fanning maqsad va vazifalari, yosh avlodni sog'lom va barkamol qilib tarbiyalashga ta'sir etuvchi ijtimoiy omillar, salomatlikni ta'minlash, shuningdek, zararli odatlardan saqlanish yo'llarini o'rgatish.
- Oila-ma'naviy barkamol avlodni tarbiyalashning asosiy mezoni: Oila a'zolarining roli, tarbiya usullari, axloqiy me'yorlar, oilaning farzand kamolotidagi o'rni, ota-ona va yaqin kishilarning yoʻnaltiruvchi va tarbiyalovchi vazifalari, halollik, poklik, mardlik, mehribonlik, haqgoʻylik kabi fazilatlar haqida ma'lumot.
- Reproduktiv salomatlik, erta homiladorlik va uning salbiy ta'siri: Reproduktiv salomatlik tushunchasi, oilani rejalashtirish, nikoh yoshi, erta homiladorlikning salbiy oqibatlari, kontratseptiv vositalar, jinsiy yo'l bilan yuqadigan kasalliklar, OIV/OITS haqida ma'lumotlar.
- Sog'lom turmush tarzi - barkamol yosh avlodni tarbiyalash omili: Sog'lom turmush tarzining ahamiyati, to'g'ri ovqatlanish, kun tartibi, jismoniy faollik, chiniqish, zararli odatlardan saqlanish, ekologik omillar va ularning salomatlikka ta'siri, shuningdek, aholini gigiyenik jihatdan tarbiyalash masalalari.
- Ona sutining ahamiyati va afzalliklari: Ona suti bilan boqishning afzalliklari, ona suti tarkibi va xususiyatlari, bola organizmi uchun foydali jihatlari, sun'iy ovqatlantirishdan afzalligi, turli sabablarga ko'ra ona suti bilan boqishning imkoni bo'lmagan hollarda amalga oshiriladigan chora-tadbirlar.
- Harakat va salomatlik, jismoniy chiniqish omillari: Jismoniy faollikning ahamiyati, gimnastika, sport o'yinlari, terrenkur, trenajorlar, chiniqish usullari (havo, quyosh, suv bilan chiniqish), jismoniy mashqlarga to'g'ri yondashuv va tibbiy nazorat.
- Bolalar va o'smirlar gigiyenasi: Shaxsiy gigiyena qoidalari, tana terisi, soch, tirnoq va og'iz bo'shlig'ini parvarishlash, kiyim-bosh va poyabzal gigiyenasi, maktab va o'quv jihozlariga qo'yiladigan talablar, bolalar organizmining yoshga oid xususiyatlari.
- Ekologik vaziyatlarning sog'lom avlodni voyaga yetkazishga ta'siri: Ekologiyaning ahamiyati, atrof-muhit ifloslanishining salomatlikka ta'siri, atrof-muhitni muhofaza qilish chora-tadbirlari, tabiat va inson o'rtasidagi munosabatlar, ekologik muammolarni hal qilishda jamiyatning roli.
- Zararli odatlar profilaktikasi: Chekish, alkogolizm, narkomaniya va toksikomaniya haqida ma'lumotlar, ularning salbiy oqibatlari, profilaktika chora-tadbirlari, shuningdek OIV va OITS, jinsiy yo'l bilan yuqadigan kasalliklar va ularning oldini olish yo'llari.