Falsafa fanidan
Mazkur kitob falsafa fanining umumiy tushunchalari, uning predmeti, maqsadi va vazifalarini, shuningdek, falsafaning asosiy bo‘limlari, jumladan, mavzular va ularning mazmunini, shuningdek, axloqshunoslik, estetika, falsafiy metodlar, qonunlar, kategoriyalar, jamiyat falsafasi, ijtimoiy prognozlashtirish, globallashuvning falsafiy muammolari, global ong kabi mavzularni o‘z ichiga oladi. Kitobda, shuningdek, falsafaning tarixi va rivojlanishi, uning asosiy yo‘nalishlari va maktablari, shuningdek, dunyo falsafasining rivojlanish qonuniyatlari ham yoritilgan. Har bir mavzu bo'yicha tayanch tushunchalar, savollar va adabiyotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Falsafaning mazmun-mohiyati va taraqqiyot bosqichlari: Ushbu mavzu falsafaning predmeti, asosiy mazmuni, falsafiy dunyoqarash, uning o‘ziga xos xususiyatlari, qadimgi dunyo falsafasining vujudga kelishi va rivojlanishi, o‘rta asrlar Sharq va G‘arb falsafasining o‘ziga xos xususiyatlari, yangi va eng yangi davr falsafasi kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- Falsafada borliq va tabiat muammosi: Mavzu falsafada borliq falsafasi, borliq va uning shakllari, falsafada substansiya va materiya muammosi, makon va vaqt borliqning fundamental shakllari sifatida, harakat va rivojlanish, tabiat falsafasi, tabiatga munosabat, tabiat va jamiyat, ijtimoiy ekologiya kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- Ong falsafiy muammo sifatida. Bilish falsafasi: Mavzu ong falsafiy muammo sifatida, uning predmeti va vazifalari, axloqiy ongning shakllari, xususan, axloqiy nazariyaning predmeti va uning o‘ziga xos xususiyatlari, bilish nazariyasining predmeti va uning o‘ziga xos xususiyatlari, axloqiy shakllari va usullari, axloqiy qonunlari va tafakkur bosqichlari va shakllari hamda axborotlashuvning falsafiy asoslari kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- Falsafiy metodlar, qonunlar va kategoriyalar: Mavzu metod, metodologiya tushunchasi, metodlarning tasnifi, rivojlanish, o‘zgarish va taraqqiyot tushunchalari, o‘zaro aloqadorlik va rivojlanish qonunlari, falsafiy kategoriyalar va ularning turlari kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- Ijtimoiy falsafa: Mavzu ijtimoiy falsafa, jumladan, ijtimoiy bashorat tushunchasi va uning turlari, prognozlashtirish metodlari, globallashuv hodisasi, global muammolarni hal qilishda falsafaning o‘rni, global muammolarning mohiyati va darajalari, global ongni shakllantirish zaruriyati kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- Mantiq fanining predmeti, tafakkur bosqichlari va shakllari: Mantiq fanining predmeti, tafakkur bosqichlari va shakllari, tafakkurning universal mantiqiy shakllari va usullari, mantiq yo‘nalishlari kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- Axloqshunoslikning tadqiqot doirasi va taraqqiyot bosqichlari: Axloqshunoslik fanining predmeti, maqsadi va vazifalari, axloqning kelib chiqishi va axloqiy ong shakllari, qadimgi dunyo axloqshunosligi, o‘rta asrlarda Sharq va G‘arb axloqshunosligidagi asosiy yo‘nalishlar va ta‘limotlar, yangi davr axloqshunosligidagi asosiy xususiyatlar kabilar.
- Etikaning asosiy kategoriyalari, tamoyillari va meyorlari. Shaxs axloqiy tarbiyasi: Mavzu etikaning asosiy kategoriyalari, tamoyillari va meyorlari, shaxs axloqiy tarbiyasi, ixtiyor erkinligi va axloqiy tanlov, ijtimoiy muhit va shaxs axloqiy tarbiyasi, muomala madaniyati, kasb odobi va uning mohiyati, etikaning zamonaviy muammolarini o‘z ichiga oladi.
- Nikoh, oila, va davlatning axloqiy asoslari: Mavzu nikoh, oila va davlatning axloqiy asoslari, jumladan, nikohning axloqiy munosabat shakli sifatida, oilaning turlari va uning funksiyalari, oila ma‘naviy-ijtimoiy muhit sifatida, davlat va uning oiladagi o‘rni kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- Estetikaning tadqiqot doirasi va taraqqiyot bosqichlari: Mavzu estetikaning tadqiqot doirasi va taraqqiyot bosqichlari, jumladan, estetikaning predmeti, tadqiqot doirasi va falsafiy mohiyati, estetik anglash va uning asosiy shakllari, qadimgi dunyo estetik tafakkur taraqqiyoti, o‘rta asrlar Sharq va G‘arb estetikasining asosiy xususiyatlari, yangi davr estetik tafakkuri kabi mavzularni qamrab oladi.
- Estetikaning asosiy kategoriyalari: Mavzu estetik kategoriyalar, ularning o‗zaro aloqadorligi, texnika estetikasining ishlab chiqarish va ijtimoiy hayotdagi o‘rni, xalq estetik ehtiyojini yuksaltirishning dolzarbligi kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- San‘atning vujudga kelishi, uning turlari va o‘zaro aloqadorligi: Mavzu san‘atning vujudga kelishi, uning turlari va o‘zaro aloqadorligi, jumladan, san'atning predmeti, maqsadi va vazifalari, san'atning turlari va ularda mafkura tamoyillarining in‘ikosi, estetik tarbiyaning asosiy yo'nalishlari va vositalari, «ommaviy madaniyat» ning yoshlar estetik didiga ta‘siri kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- Mantiq fanining predmeti, tafakkur bosqichlari va shakllari: Mantiq fanining predmeti, tafakkur bosqichlari va shakllari mavzusida mantiq, logika, tafakkur, tafakkur qonunlari, tafakkur shakllari, ayniyat qonuni, ziddiyat qonuni, uchinchi istisno qonuni, etarli asos qonuni kabi mavzular yoritilgan.
- Ijtimoiy prognozlashtirish. Globallashuvning falsafiy muammolari: Mavzu ijtimoiy prognozlashtirish va globallashuvning falsafiy muammolarini qamrab oladi. Jumladan, ijtimoiy bashorat tushunchasi va uning turlari, prognozlashtirish metodlari, globallashuv hodisasi, global muammolarni hal qilishda falsafaning o‘rni, global muammolarning mohiyati va darajalari, global ongni shakllantirish zaruriyati kabi mavzularni o‘z ichiga oladi.
- Falsafiy metodlar, qonunlar va kategoriyalar: Mavzu metod va metodologiya tushunchasi, metodlarning tasnifi, rivojlanish, o‘zgarish va taraqqiyot tushunchalari, o‘zaro aloqadorlik va rivojlanish qonunlari, falsafiy kategoriyalar va ularning turlari kabilar.