Дж.Гильфорд услубини қўллашнинг психологик имкониятлари

Ushbu bitiruv malakaviy ishi maktab o'quvchilarining sotsial intellektini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, Dj.Gilford uslubini qo'llashning psixologik imkoniyatlarini tadqiq etishga qaratilgan. Ishda O'zbekistonning ta'lim sohasidagi islohotlari va o'qituvchilarning kasbiy kompetentligini oshirish masalalari ko'rib chiqilgan. Tadqiqot sotsial intellektning mohiyatini ochish, uni baholash, rivojlantirish usullarini aniqlashga qaratilgan. Ishda empirik ma'lumotlar tahlili ham o'rin olgan.

Asosiy mavzular

  • Sotsial intellekt muammosi: Ushbu mavzu sotsial intellektning psixologiyadagi o'rni, ta'rifi va ahamiyatini ochib beradi. Shuningdek, sotsial intellektni o'rganishga turli xil yondashuvlar, xususan, fenomenologik, genetik, sotsio-madaniy va axborot yondashuvlar ko'rib chiqiladi. Shuningdek intellektni tarkib topishi va shakllanishi hamda shaxsning rivojlanishiga ta'siri o'rganiladi.
  • Sotsial intellektning faoliyat doirasida tadqiq etilganligi: Bu mavzu sotsial intellektning turli sohalarda, xususan ta'lim, boshqaruv va harbiy sohalarda o'rganilganligini tahlil qiladi. Jahon psixologiyasida sotsial intellektning shakllanishi, uning turlari (mavhum-mantiqiy, sotsial va konkret intellekt) va funksiyalari yoritiladi. Shuningdek Robert Torndayk va Dj.Gilford ishlari ham ko'rib chiqiladi.
  • O'quvchilarning shaxslilik xususiyatlari bilan sotsial intellekti o'zaro bog'liqligi: Bu mavzu o'quvchi faoliyatida sotsial intellektning ahamiyatini, shaxsning ijtimoiy ahamiyatga molik axborotlarni anglashini, emotsional-irodaviy sohasini rivojlantirishdagi rolini o'rganadi. Rus psixologlarining (A.I.Sherbakov, I.M.Yusupov va boshqalar) bu boradagi ishlariga e'tibor qaratiladi hamda metodologik jihatdan ham o'rganiladi.
  • O'quvchilarning sotsial va emotsional intellekti orasidagi munosabatlar: Ushbu mavzu emotsional intellektning sotsial intellekt bilan o'zaro aloqadorligini, ularning umumiy natijalari va xususiyatlarini tahlil qiladi. Emotsional bilimdonlik, o'z emotsiyasini boshqarish, empatiya, o'zga insonlarning kechinmalarini sezish kabi jihatlar ko'rib chiqiladi. Hamda sotsial intellekt omillarini rivojlantirish, shaxslararo ta'sirlashuvni tahlil qilish muhimligi ta'kidlanadi. Tadqiqot natijalari qiymatlari o'rganiladi.
  • O'qituvchi kasbiy mahoratini oshirishda sotsial intellektning ahamiyati: Ushbu mavzu sotsial intellektning funksiyalari, kommunikativ-shaxslilik imkoniyati, o'zini o'zi anglash, sotsial persepsiya va energetik tavsifi kabi jihatlarini o'rganadi. Psixologiyada kompetentlikni belgilovchi tarkibiy elementlar, sotsial kompetentlik va kommunikativ kompetentlik tushunchalari ham ko'rib chiqiladi. O'qituvchining sotsial kompetentligini aniqlashda V.N. Kunisina so'rovnomasidan foydalaniladi.