O'zaro almashinuvchanlik, standartlashtirish va texnik o’lchashlar

Ushbu o'quv qo'llanma mashinasozlik va boshqa sohalarda detallarni o'lchash, ularning sifatini nazorat qilish va o'zaro almashinuvchanligini ta'minlash bo'yicha laboratoriya va amaliy mashg'ulotlarni o'tkazish uchun mo'ljallangan. Qo'llanmada uzunlik o'lchov vositalari, shtangen asboblar, mikrometrik asboblar, indikatorli o'lchash asboblari, sirt g'adir-budurligini aniqlash usullari va boshqa o'lchash usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Bundan tashqari, o'lchash xatoliklarini tahlil qilish, o'lchash vositalarini tanlash va qiyoslash masalalari ham ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

Silliq silindrsimon birikma elementlarini aniqlash: Ushbu mavzu silliq silindrsimon birikmalarning asosiy elementlarini aniqlash, o'lcham joizliklari, chekka og'ishlar va o'tqazishlarni to'g'ri belgilashni o'rgatadi.
Uzunlikning yassi-parallel uch o'lchovlari va ulardan foydalanish: Ushbu mavzu uzunlikning yassi-parallel uch o'lchovlari klasslari, razryadlari, to'plamlari hamda qo'llanilish sohalari bilan tanishtiradi va ulardan foydalanishni o'rgatadi.
Rostlanadigan skobani berilgan o'lchamga sozlash: Bu mavzu rostlanadigan skobaning tuzilishi, uni berilgan o'lchamga sozlash va detallarning tashqi diametrlarini nazorat qilishni o'rgatadi.
Shtangenasboblar va ulardan foydalanish: Ushbu mavzu shtangentsirkullar, shtangenreysmuslar, shtangenchuqurlik o'lchagichlar kabi shtangenasboblar bilan tanishtiradi va ulardan o'lchash ishlarida foydalanishni o'rgatadi.
Mikrometrik asboblar va ulardan foydalanish: Mikrometrik asboblar (mikrometrlar, ich o'lchagichlar, chuqur o'lchagichlar) tuzilishi, ishlash printsipi va ulardan foydalanishni o'rgatadi.
Ishlash printsipi nisbiy o'lchash usuliga asoslangan universal o'lchash vositalarining tuzilishi va ulardan foydalanishni o'rganish: Indikatorli engil va og'ir turdagi ustunchalar, indikatorli skoba, indikatorli ich o'lchagich (nutrometr) kabi nisbiy o'lchash usuliga asoslangan o'lchash asboblarining tuzilishi va ulardan foydalanishni o'rganish.
Silindr bloki gilzasining eyilish tavsifini aniqlash maqsadida uni mikrometrlash: Indikatorli ich o'lchagich yordamida silindr bloki gilzasining eyilishini aniqlash usullarini o'rganish.
Tirsakli valning shatun va o'zak bo'yinlarini mikrometrlash: Tirsakli valning shatun va o'zak bo'yinlarini o'lchash, eyilish grafigini chizish va valning ishga yaroqliligini aniqlash.
O'lchash asboblarini qiyoslash: O'lchash asboblarini qiyoslash usullari va shtangentsirkul va mikrometrlarni qiyoslash.
Takroriy kuzatishlar natijalaridagi xatoliklarni tahlil qilish va baholash: Ehtimollar nazariyasi va matematik statistikaga oid atamalar, takroriy kuzatishlarni o'lchash aniqligiga ta'sirini o'rganish.
O'lchash vositalarini tanlash: O'lchash vositasini tanlash usullari, ruxsat etilgan xatolikni hisoblash va o'lchash vositasini tanlash.