Buxoro viloyati o’simliklari va uning ekologik tasnifi
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Buxoro viloyatidagi oʻsimliklar dunyosiga bagʻishlangan boʻlib, unda viloyatning tabiiy geografik xususiyatlari, oʻsimliklar qoplamining biotoplar boʻyicha tarqalishi, oʻsimliklarning biosenozdagi oʻrni va ahamiyati hamda muhofaza choralari batafsil yoritilgan. Kitobda, shuningdek, Buxoro viloyatida uchraydigan ayrim “Qizil kitob”ga kiritilgan oʻsimlik turlari haqida maʼlumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Buxoro vohasining tabiiy geografik tavsifi: Ushbu bobda Buxoro viloyatining geografik oʻrni, relefi, iqlimi, suv taʼminoti va tuproqlari kabi tabiiy sharoitlari haqida maʼlumotlar berilgan. Viloyatning choʻl zonasida joylashganligi, Amudaryo va Zarafshon daryolarining oqib oʻtishi, aholisining dehqonchilik va chorvachilik bilan shugʻullanishi tuproq tarkibiga taʼsir koʻrsatganligi taʼkidlangan.
- Viloyat oʻsimliklar qoplamining biotoplar boʻyicha tarqalganligi: Mazkur bobda viloyat oʻsimliklarining choʻl, toʻqay, adir va togʻ mintaqalaridagi tarqalishi, ularning ekologik xususiyatlari va ahamiyati haqida maʼlumotlar keltirilgan. Har bir biotop uchun xos boʻlgan oʻsimlik turlari, ularning suvga, haroratga va tuproqqa moslashganligi, shuningdek, ularning chorvachilikda tutgan oʻrni yoritilgan.
- Oʻsimliklarning biosenozdagi oʻrni va ahamiyati: Ushbu bob oʻsimliklarning ekologik, iqtisodiy va ijtimoiy ahamiyatini ochib beradi. Oʻsimliklarning ozuqa manbai, muhit hosil qiluvchi vosita, kislorod balansi, dori-darmon manbai ekanligi taʼkidlangan. Shuningdek, oʻrmonlarning suv rejimini, tuproqni eroziyadan saqlashdagi roli, havodagi iflos moddalarni kamaytirishdagi ahamiyati ham yoritilgan. Buxoro viloyatidagi dorivor oʻsimliklar haqida maʼlumotlar berilgan.
- Buxoro viloyatida uchraydigan ayrim “Qizil kitob”ga kiritilgan oʻsimlik turlari: Ushbu bobda Buxoro viloyatida yoʻqolib ketish xavfi ostida turgan oʻsimlik turlarining roʻyxati keltirilgan. Har bir tur uchun ularning lotincha nomi, tarqalgan joyi va himoya maqomi koʻrsatilgan. Kitob oxirida oʻsimliklarni muhofaza qilish choralari haqida tavsiyalar berilgan.