Сурхон давлат қўриқхонасининг флораси (кўҳитанг тизмаси)

Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi «Botanika» ilmiy-ishlab chiqarish markazi tomonidan chop etilgan boʻlib, Ibragimov Akram Javlievich tomonidan biologiya fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun taqdim etilgan dissertatsiya avtoreferatidir. Unda Surxon davlat qoʻriqxonasi (Koʻhitang tizmasi) florasi batafsil oʻrganilgan.

Asosiy mavzular

  • Dissertatsiyaning umumiy tavsifi: Mavzuning dolzarbligi, maqsad va vazifalar, tadqiqot obyekti, ilmiy yangiliklari va amaliy ahamiyati, himoyaga olib chiqilayotgan asosiy holatlar, tadqiqot metodlari bayon etilgan. Ishning ilmiy-tadqiqot ishlari rejalari bilan bogʻliqligi, nashr etilgan ilmiy ishlar roʻyxati keltirilgan.
  • Botanika tadqiqotlarining qisqacha tarixi: Koʻhitang tizmasida turli yillarda olib borilgan botanik tadqiqotlar haqida ma'lumot berilgan.
  • Yuqori oʻsimliklar florasining tarkibi va tahlili: Surxon qoʻriqxonasi florasining taksonomik tahlillari, jumladan, taksonomik, geografik, bioekologik tahlillari keltirilgan. Flora tarkibi, taksonomik xilma-xilligi, oʻsimliklarning oilalar boʻyicha taqsimlanishi, areallari, hayotiy shakllari va ekologik guruhlari tahlil qilingan.
  • Turlarning tik mintaqalar boʻylab taqsimlanishi: Surxon qoʻriqxonasi hududida oʻsimlik turlarining balandlik mintaqalari boʻyicha taqsimlanishi, shu jumladan, adir, togʻ va yaylov mintaqalarida tarqalgan turlar tahlil etilgan. Har bir mintaqa uchun xos boʻlgan oʻsimliklar aniqlangan.
  • Flora elementlarining ekologik tahlili: Qo'riqxonadagi o'simliklarning ekologik guruhlarga (kserofitlar, mezofitlar, gigromezofitlar) bo'linishi, shuningdek, har bir guruhning umumiy floradagi ulushi aniqlangan.
  • Surxon qoʻriqxonasi florasining solishtirma tahlili: Surxon qoʻriqxonasi florasi boshqa qoʻriqxonalar (Chotqol, Nurota) va tabiiy hududlar (Varzob) florasi bilan solishtirilgan. Oʻxshashlik koeffitsiyenti hisoblangan va hududlar florasining oʻzaro aloqalari aniqlangan.
  • Endem va kamyob turlar: Qo'riqxonada uchraydigan endemik va kamyob o'simlik turlari aniqlangan, ularning qo'riqlash maqomi va tarqalish xaritalari tuzilgan. Subendem turlar ham aniqlangan. Oʻzbekiston Respublikasi Qizil kitobiga kiritilgan turlar roʻyxati keltirilgan.
  • Surxon qoʻriqxonasi oʻsimlik guruhlarining xoʻjalikdagi ahamiyati: Qo'riqxona florasida uchraydigan foydali o'simliklar (dorivor, xashakbop, manzarali, efir moyli, bo'yoqli, ozuqabop va qurilish materiallari) turlari aniqlanib, ularning xo'jalikdagi ahamiyati ko'rsatilgan.