Avtomatika asoslari va ishlab cнiqarisн jarayonlarini avtomatlasнtirisн
Ushbu kitob qishloq xo'jaligi sohasini avtomatlashtirish asoslarini va usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda avtomatlashtirish elementlari, sensorlar, nazorat tizimlari va shu kabi mavzular yoritilgan. Kitob qishloq xo'jaligi universitetlari talabalari uchun mo'ljallangan darslik bo'lib, sohaga oid bilimlarini oshirishga yordam beradi. Qo'llanmada turli texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishga doir misollar ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Avtomatika asoslari va texnik vositalari: Avtomatik nazorat, o'lchash va rostlash tizimlarining asosiy tushunchalari, elementlari va vazifalari ko'rib chiqiladi. Sensorlar, o'lchov asboblari va boshqaruv tizimlari haqida ma'lumot beriladi.
- Avtomatika datchiklari: Harorat, bosim, sath, sarf kabi fizik kattaliklarni o'lchash uchun ishlatiladigan datchiklarning turlari, tuzilishi, ishlash prinsiplari va asosiy xarakteristikalari tahlil qilinadi. Datchiklarni tanlash va qo'llash masalalari yoritiladi.
- Avtomatika relelari: Avtomatika tizimlarida ishlatiladigan relelarning vazifalari, turlari, tuzilishi va xarakteristikalari ko'rib chiqiladi. Relelarni boshqarish sxemalarini loyihalash va ulardan foydalanish qoidalari keltiriladi.
- Mantiqiy elementlar: Mantiqiy algebra asoslari, mantiqiy elementlarning turlari (AND, OR, NOT va boshqalar) va ularning ishlash prinsiplari o'rganiladi. Mantiqiy elementlardan avtomatika tizimlarini loyihalash usullari bayon etiladi.
- Avtomatikaning funktsional elementlari: Axborotni aks ettirish vositalari, topshirish va taqqoslash elementlari, shuningdek, analog-raqamli va raqam-analog o'zgartirgichlar kabi funktsional elementlarning vazifalari va xarakteristikalari tahlil qilinadi.
- Avtomatik kuchaytirgichlar: Kuchaytirgichlarning turlari, ishlash prinsiplari, asosiy xarakteristikalari va ularga qo'yiladigan talablar ko'rib chiqiladi. Elektr, gidravlik va pnevmatik kuchaytirgichlar haqida ma'lumot beriladi.
- Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari: Qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishida qo'llaniladigan avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari (TJABT) haqida ma'lumot beriladi. TJABT ning funktsiyalari, tarkibiy qismlari va loyihalash tamoyillari o'rganiladi.
- Qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini saqlash va dastlabki qayta ishlash jarayonlarini avtomatlashtirish: Qishloq xo'jaligi mahsulotlarini saqlash va qayta ishlashdagi texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish masalalari ko'rib chiqiladi. Harorat, namlik va boshqa muhim parametrlarni avtomatik nazorat qilish va rostlash usullari yoritiladi.