Audit

Ushbu kitob audit faoliyatining nazariy va amaliy jihatlarini chuqur yoritadi. Unda auditning mohiyati, maqsadlari, vazifalari, tashkil etilishi va rivojlanishi, O'zbekistondagi huquqiy asoslari, auditorlik dalillari, tekshiruv jarayonlari va natijalarni baholash kabi muhim mavzular ko'rib chiqiladi. Kitob talabalarga, auditorlarga va bu sohada qiziquvchilarga mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

Auditning mohiyati, maqsadi va vazifalari: Auditning paydo bo'lishi, rivojlanishi, mohiyati, maqsadlari va vazifalari, ichki va tashqi auditning farqlari bayon etiladi. Auditorning huquq va majburiyatlari, axloqiy me'yorlari va javobgarligi ko'rsatiladi.
O'zbekistonda auditorlik faoliyatini tashkil qilishning huquqiy asoslari: O'zbekiston Respublikasida auditorlik faoliyatini tartibga soluvchi qonunlar, nizomlar va standartlar, auditorlik tashkilotlarining litsenziyalash tartibi, huquqlari va majburiyatlari batafsil yoritiladi.
Auditorlik faoliyatining tashkiliy asoslari: Majburiy va tashabbuskorlik auditorlik tekshiruvlari, ularni o'tkazish tartibi, nazorat qiluvchi organlar tashabbusiga ko'ra audit o'tkazish xususiyatlari va auditorlik tashkilotlarining professional xizmatlari haqida ma'lumot beriladi.
Auditorlik kasbiga malakaviy va axloqiy talablar: Auditorlik kasbiga qo'yiladigan malakaviy talablar, auditorlik faoliyatini litsenziyalash tartibi, auditorning mustaqilligi va axloqiy kodeksi, hamda auditor ishlarining sifatini nazorat qilish masalalari ko'rib chiqiladi.
Auditda muhimlik tushunchasi va auditorlik tavakkalchiligi: Muhimlik tushunchasining auditdagi ahamiyati, muhimlik darajasini aniqlash tartibi, auditorlik riskining turlari va ularni baholash usullari batafsil bayon qilinadi.
Auditorlik tekshirishni rejalashtirish: Auditorlik faoliyatini rejalashtirishning maqsadi, vazifalari va bosqichlari, auditning umumiy rejasini tuzish tartibi va audit dasturini ishlab chiqish masalalari yoritiladi.
Auditorlik tekshirish vaqtida buxgalteriya hisobi tizimi va ichki nazoratini o'rganish hamda baholash: Tekshiriladigan korxona faoliyatini o'rganish, buxgalteriya hisobining tashkil etilishi, korxona hisob siyosatini va ichki nazorat tizimini o'rganish tartibi bayon etiladi.
Auditorlik dalillar: Auditorlik dalillari tushunchasi, turlari, manbalari va ularni olish usullari, auditorlik tashkilotining ish hujjatlariga qo'yiladigan talablar ko'rsatilgan.
Ekspert ishlaridan foydalanish: Ekspert tushunchasi, ekspert ishidan auditorlik dalil sifatida foydalanish, ekspert xulosasiga qo'yiladigan talablar bayon etiladi.
Auditorlik tanlash: Auditorlik tanlash tushunchasi, turlari, tanlash uslubini shakllantirish, tanlash risklari va natijalarini baholash kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
Auditorlik tekshiruvining yakuniy bosqichi: Auditorlik tekshiruv natijalarini umumlashtirish va baholash, auditorlik hisoboti va auditorlik xulosasi tuziladi.
Ichki audit asoslari: Ichki nazorat tizimida ichki auditning o'rni, O'zbekistonda ichki auditni tartibga solish, ichki auditorni sertifikatlash tartibi, ichki nazorat va audit tizimiga qo'yilgan talablar yoritiladi.
Asosiy vositalar auditi: Asosiy vositalar auditini tashkil etish tartibi, ma'lumot manbalari va audit amallari ko'rib chiqiladi.
Nomoddiy aktivlar auditi: Nomoddiy aktivlarning mohiyati, ahamiyati, o'ziga xos belgilari va auditining xususiyatlari yoritiladi.
Moliyaviy qo'yilmalar (investitsiyalar) auditi: Moliyaviy qo'yilmalar tavsifi, auditining xususiyati, maqsadi, vazifalari, ma'lumot manbalari va audit amallari ko'rib chiqiladi.
Tovar-moddiy zaxiralar auditi: Auditning maqsadi, vazifalari, maʼlumot manbalari va o'tkazish tartibi, tovar-moddiy zahiralarini tekshirish ketma-ketligi va audit amallari bayon etiladi.
Mahsulot ishlab chiqarish va sotishning auditi: Ishlab chiqarish xarajatlari auditining maqsadi, me'yoriy asoslari va xususiyatlari, hamda asosiy ishlab chiqarish tarmoqlarini auditorlik tekshiruvidan o'tkazish masalalari ko'rib chiqiladi.
Hisob-kitoblar auditi: Hisob-kitoblar auditining maqsadi, vazifalari va maʼlumot manbalari, shuningdek shaxslarga tegishli olingan ma'lumotlar yoritiladi.
Korxona xususiy kapitali auditi: Auditor ta'sis hujjatlari bilan tanishtirishida qanday ma'lumotlarni tekshirishi lozim, ustav kapitadlini audit qilishda qanday hujjatlar va buxgalteriya schetlari tekshirishi manbalari bo'lib xizmat qiladi.
Moliyaviy natijalar auditi: Moliyaviy natijalarni audit qilishda foydalaniladigan asosiy me'yoriy hujjatlarni, operatsion daromadlar va xarajatlarni shakllantirishni to'g'ri tekshirish qanday amalga oshiriladi.