Shaxsning bilish jarayonlari

Ushbu kitobda shaxsning bilish jarayonlari, jumladan diqqat, sezgi, tafakkur, xotira, idrok, hissiyot va iroda kabi asosiy psixologik tushunchalar batafsil yoritilgan. Har bir bilish jarayonining mohiyati, fiziologik asoslari, turlari va xususiyatlari ilmiy asosda ochib berilgan. Kitobda shuningdek, temperament, xarakter va qobiliyatlar kabi shaxsiy xususiyatlar hamda ularning bilish jarayonlariga ta'siri ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

• Diqqat: Diqqatning mohiyati, fiziologik asoslari, turlari (tashqi, ichki, individual, guruhiy, ixtiyoriy, ixtiyorsiz, ixtiyoriydan so'nggi) va xususiyatlari (barqarorligi, hajmi, taqsimlanishi, ko'chishi, bo'linishi) haqida ma'lumot berilgan. Diqqatni buzilish holatlari, xususan parishonxotirlik tushuntirilgan.
• Sezgi: Sezgi jarayonining mohiyati, xususiyatlari (sifat, jadallik, davomiyligi, fazoviy lokalizatsiyasi) va turlari (eksterioretseptiv, proprioretseptiv, interioretseptiv) batafsil bayon etilgan. Ko'rish, eshitish, hid bilish, ta'm bilish, teri sezgilari kabi asosiy sezgi turlari va ularning fiziologik mexanizmlari tushuntirilgan.
• Tafakkur: Tafakkurning mohiyati, shakllari (tushuncha, hukm, xulosa), usullari (analiz, sintez, taqqoslash, umumlashtirish, konkretlashtirish) va turlari (ko'rgazmali-harakatli, obrazli, mantiqiy) haqida ma'lumot berilgan. Tafakkurning fiziologik asoslari va bilish jarayonidagi ahamiyati ko'rsatilgan.
• Xotira: Xotira haqida tushuncha, uning jarayonlari (eslab qolish, saqlab qolish, qayta tiklash, tanish) va turlari (ko'rgazmali-obrazli, so'z-mantiqiy, harakat, emotsional) batafsil yoritilgan. Xotiraning fiziologik asoslari, mahsuldorligi va samaradorligini oshirish yo'llari ko'rsatilgan.
• Idrok: Idrokning mohiyati, xususiyatlari (tanlovchanlik, predmetlilik, anglanganlik, konstantlilik, yaxlitlilik) va turlari (fazoviy, vaqt, harakat) batafsil bayon etilgan. Gallyutsinatsiya va illuziya kabi idrokning buzilish holatlari tushuntirilgan.
• Hissiyot: Hissiyot to'g'risida tushuncha, kayfiyatlar, stress, depressiya, eyforiya kabi hissiy holatlar batafsil yoritilgan. Hissiyotlarning turlari (ma'naviy, intellektual, estetik), ta'sirchanligi va inson faoliyatidagi ahamiyati ko'rsatilgan.
• Iroda: Iroda haqida tushuncha, irodaviy xatti-harakat motivatsiyasi, undovchi va tormozlash vazifalari batafsil bayon etilgan. Tavakkalchilik, irodaning fiziologik asoslari va inson faoliyatidagi roli ko'rsatilgan.