Портрет Дориана Грея
"Dorian Greyning portreti" romani Oskar Uayldning eng mashhur asarlaridan biri bo'lib, unda go'zallik, axloq va san'atning o'zaro ta'siri o'rganiladi. Asar Dorian Grey ismli yosh va nihoyatda go'zal yigitning portretini chizish bilan boshlanadi. Dorian portretga qarab o'zining go'zalligini anglaydi va shu go'zallikning abadiy saqlanib qolishini istaydi. Uning bu istagi amalga oshadi, ammo buning evaziga portret uning o'rniga qarishni va gunohlarni o'ziga olishni boshlaydi. Vaqt o'tishi bilan Dorianning axloqi buziladi, u turli jinoyatlarga qo'l uradi, ammo uning tashqi ko'rinishi hech qanday o'zgarishsiz qoladi. Portret esa, aksincha, tobora xunuklashib boraveradi. Roman Dorianning go'zallikka bo'lgan haddan tashqari intilishi uning halokatiga olib kelishini ko'rsatadi. Asar davomida go'zallikning mohiyati, san'atning roli va axloqiy mas'uliyat kabi savollar o'rtaga tashlanadi.
Asosiy mavzular
- Go'zallik va yoshlik: Romanda go'zallik va yoshlikning ahamiyati juda yuqori baholanadi. Dorian Grey o'zining tashqi ko'rinishiga qattiq bog'langan va uning abadiy saqlanib qolishini istaydi. Uning bu istagi amalga oshgach, u o'zining axloqiy tubanlashuviga beparvo bo'ladi, chunki uning tashqi go'zalligi hech qanday dog'siz qoladi. Bu orqali Uayld go'zallikning inson axloqiga ta'sirini va uning qanchalik xavfli bo'lishi mumkinligini ko'rsatadi.
- Axloq va gunoh: Asarda axloq va gunoh masalalari asosiy o'rinni egallaydi. Dorian Grey o'zining gunohlarini portretga yuklaydi, bu esa uning axloqiy mas'uliyatdan qochishiga imkon beradi. Biroq, bu uning ichki dunyosini buzadi va uni halokatga olib keladi. Uayld gunohning inson ruhiga ta'sirini va uning oqibatlarini tasvirlaydi.
- San'at va haqiqat: Romanda san'atning roli va haqiqatning mohiyati ham o'rganiladi. Bэзил Холлуорд Dorian Greyning portretini yaratish orqali o'zining san'atga bo'lgan muhabbatini ifodalaydi. Portret Dorian Greyning haqiqiy mohiyatini aks ettiradi, bu esa uning tashqi ko'rinishidan yashirilgan. Uayld san'atning haqiqatni aks ettirish qobiliyatini va uning inson hayotiga ta'sirini ko'rsatadi.
- Ikkiyoqlamalik: Dorian Grey romani ikkiyoqlamalikni o'rganadi. Dorian Grey jozibali va begunoh ko'rinishga ega, lekin u tubsizlik tubiga botgan. Ushbu ikkiyoqlamalik Uayld adabiyotida sezilarli bo'lib, jamiyatning yuzaki tabiatini va axloqiy buzilish yuzasida qanday yashirin mumkinligini ta'kidlaydi.
- Ta'sir: Roman bosh qahramonlaridan biri lord Genri Uottonning Dorian Greyning axloqiy rivojlanishiga ta'siri romanning muhim jihati hisoblanadi. O'zining estetik falsafasi va hedonistik dunyoqarashi bilan lord Genri Dorianni nafsga berilishga undaydi, natijada uning axloqi tushkunlikka tushadi.