O‘rta osiyo paleolitining o‘rganilishi tarixi
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta Maxsus Ta’lim Vazirligi tomonidan Samarqand davlat universiteti Tarix fakulteti Arxeologiya kafedrasi talabasi uchun malakaviy bitiruv ishi sifatida nashr etilgan bo'lib, unda Oʻrta Osiyo paleolitining oʻrganilish tarixi mavzulari yoritilgan. Kitobda Oʻrta Osiyoning tabiiy iqlim sharoiti, paleolit davri, insoniyatning eng qadimgi turmush tarzi va madaniyati koʻrib chiqilgan. Arxeologik topilmalar va tadqiqotlar asosida Oʻrta Osiyoda insoniyatning paydo boʻlishi, rivojlanishi va madaniy oʻzgarishlari haqida ma’lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Paleolit davrida tabiiy iqlim sharoiti: Yerning geologik tarixi, kaynozoy erasi, uchlamchi va to'rtlamchi davrlar, antropogen davr, neogen va eopleystotsen oralig'ida maymunlarning turlari, tosh asri, paleolit, mezolit va neolit davrlari, Afrika va Osiyodagi paleolit yodgorliklari, O'rta Osiyodagi cho'l iqlimi va o'simliklar dunyosi, daryolar va suv manbalari, iqlimning o'zgarishi va uning insoniyatga ta'siri.
- O'rta Osiyoda paleolit davrini o'rganish tarixi: O'rta Osiyo paleolitini o'rganishning boshlanishi, A.P. Okladnikovning roli, Teshiktosh g'orining ahamiyati, paleolit davri yodgorliklari, arxeologik tadqiqotlar, Turkmaniston, Tojikiston, Qirgiziston va Qoraqalpog'istondagi topilmalar, Yangadja topilmasi, Qizilqal'a topilmasi, Onorcha topilmasi, Polman topilmasi, Kayragoch topilmasi, Uchkurron topilmasi, Xujagur topilmasi, Kuxipiyoz topilmasi, Kayroqqum topilmalari, Ko'lbuloq makoni va boshqa yodgorliklar.
- Eng qadimgi davrda odamzod madaniy hayoti va turmush tarzi: Markaziy Osiyo hududida yashagan eng qadimgi ajdodlar, Seleungur qarorgohi, g'ergantrop, hayvonlarning suyak qoldiqlari, mehnat qurollari, ibtidoiy diniy qarashlar, Omonqo'ton makoni, Takalisoy g'orining mustye davri qarorgohi, Qo'tirbuloq makoni, Gurdara qarorgohi, yuqori paleolit davri, madaniyatning rivojlanishi, Obirahmat makoni, ovchilik va termachilik, tosh asri va neolit davri.