Mirzo Muxammad Haydarning “Tarixiy Rashidiy” asarida tarixiy malumotlar
Mirzo Muhammad Haydarning “Tarixi Rashidiy” asari O’rta Osiyo, Xuroson, Hindiston va Sharqiy Turkistonning XIV-XVI asrlar tarixini o’rganishda muhim manba hisoblanadi. Asarda o’sha davr madaniy, etnik va siyosiy munosabatlari haqida ma’lumotlar keltirilgan bo’lib, mashhur olimlar, shoirlar hayoti va ijodi haqida ham muhim ma’lumotlar uchraydi.
Asosiy mavzular
- Chingizxon va Chingiziylar tarixi: Chingizxonning bolaligi, hokimiyatga kelishi, yurishlari, harbiy taktikasi va imperiyaning tashkil topishi haqidagi ma'lumotlar keltirilgan. Chingizxonning shaxsiy hayoti, oilasi, vorislari va ularning davlat boshqaruvidagi o'rni ham yoritiladi.
- Amir Temur tarixi: Amir Temurning kelib chiqishi, harbiy yurishlari, davlatni boshqarish uslubi, ilm-fan va madaniyatga homiyligi, shuningdek, shaxsiy fazilatlari va xarakteri haqidagi ma'lumotlar bayon etiladi.
- Shayboniylar tarixi: Shayboniylarning siyosiy faoliyati, O'rta Osiyoda hokimiyatga kelishi, Movarounnahr va Xurosonni egallashi, temuriylar bilan kurashlari va davlat boshqaruvidagi o'rni yoritilgan.
- Zahriddin Muhammad Bobur tarixi: Boburning hayoti, harbiy yurishlari, Hindistonda Boburiylar imperiyasiga asos solishi, davlatni boshqarish uslubi, shaxsiy fazilatlari, adabiy va ilmiy merosi haqidagi ma'lumotlar bayon etiladi.
- Mo'g'uliston tarixi: Mo'g'ulistonning siyosiy ahvoli, ijtimoiy tuzilishi, madaniyati, xalqi va ularning urf-odatlari haqida ma'lumotlar berilgan.