Surunkali glomerulonefrit.
Ushbu kitob "Surunkali glomerulonefrit" kasalligiga bag'ishlangan bo'lib, kasallikning ta'rifi, klassifikatsiyasi (klinik va morfologik), etiologiyasi, patogenezi, patomorfologik o'zgarishlari, klinik ko'rinishlari, tashxislash usullari, taqqoslovchi tashxisi, davolash usullari va sanator-kurort davosi haqida ma'lumot beradi. Kitobda kasallikning turli shakllari, ularning sabablari, rivojlanish mexanizmlari va davolash tamoyillari batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Ta'rif: Surunkali glomerulonefrit - buyraklarning sekin kechadigan, immunitetga asoslangan yallig'lanish jarayoni bo'lib, uzoq vaqt davom etuvchi yoki qaytalanuvchi siydik sindromi va buyrak funktsiyalarining yomonlashuvi bilan xarakterlanadi.
- Klassifikatsiya: Kasallik klinik ko'rinishiga ko'ra (latent, gematurik, gipertonik, nefrotik, aralash shakllar) va morfologik o'zgarishlariga ko'ra (diffuz proliferativ, yarim oysimon, mezangioproliferativ, membranoz, membranoproliferativ, kam o'zgarishli, fokal-segmentar glomeruloskleroz, fibrillyar-immunotaktoid, fibriloplastik) tasniflanadi.
- Etiologiya: Kasallikning sabablari turlicha bo'lishi mumkin, jumladan: mezangioproliferativ glomerulonefritda IgA-nefropatiya, surunkali virusli gepatit B, Kron kasalligi; membranoz glomerulonefritda o'pka, ichak, oshqozon, sut bezlari karsinomasi, leykoz, nehodjenskaya limfoma, SKV; kam o'zgarishli glomerulonefritda o'tkir respirator infeksiyalar, vaktsinatsiya.
- Patogenez: Kasallikning rivojlanishida immun va noimmun omillar muhim rol o'ynaydi. Immun omillar koptokcha hujayralarining shikastlanishi, komplement tizimining faollashuvi va sitokinlar ishlab chiqarilishini o'z ichiga oladi. Noimmun omillar esa gemodinamik o'zgarishlar va giperlipidemiya bilan bog'liq.
- Klinika: Klinik ko'rinish kasallik shakliga bog'liq. Latent shaklda shish va arterial gipertenziya yo'q, protenuriya kuzatiladi. Gipertonik shaklda arterial bosim oshgan, SBYe 20-30 yilda rivojlanadi. Gematurik shaklda mikrogematouriya va protenuriya aniqlanadi. Aralash shaklda nefrotik sindrom va arterial gipertenziya birgalikda keladi.
- Tashxis: Tashxis qo'yishda peshob sindromi, nefrotik sindrom va arterial gipertenziya kabi asosiy sindromlarga e'tibor qaratiladi. Buyrak biopsiyasi ham diagnostik ahamiyatga ega.
- Davolash: Davolash etiologik omilni bartaraf etish, immunosupressiv terapiya o'tkazish, arterial bosimni pasaytirish, shishlarni kamaytirish, qondan azot almashinuvi mahsulotlarini chiqarish va giperlipidemiyani davolashga qaratilgan. Diyeta va rejimga rioya qilish ham muhim.