Crude Disperse systems. Aerosol. Powder. Foem.
Ushbu kitob kolloid kimyo va dispers sistemalarga bag'ishlangan bo'lib, aerozollar, kukunlar, suspenziyalar, emulsiyalar va ko'piklar kabi mavzularni qamrab oladi. Kitobda ushbu sistemalarning ta'riflari, xususiyatlari, qo'llanilishi va barqarorligiga doir ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Aerozollar: Aerozollar - gazda tarqalgan qattiq yoki suyuq zarrachalardan iborat kolloid sistemalar. Ular tabiiy (tuman, geyser bug'i) yoki sun'iy (haze, chang, tutun) bo'lishi mumkin. Aerozollar zarrachalarining o'lchami, tarqalish xususiyatlari, hosil bo'lishi va yo'q qilinishi kabi jihatlari muhim ahamiyatga ega. Aerozollar atrof-muhitga, inson salomatligiga va turli texnologik jarayonlarga ta'sir ko'rsatadi.
- Kukunlar: Kukunlar - mayda zarrachalardan tashkil topgan quruq, quyuq moddalar. Ular erkin oquvchanlik xususiyatiga ega. Kukunlar granulalar bilan bir qatorda klassifikatsiya qilinadi, lekin kukunlarning zarrachalari maydaroq bo'ladi. Kukunlar oziq-ovqat sanoatida, kosmetika sohasida, farmatsevtikada va boshqa ko'plab sohalarda keng qo'llaniladi. Kukunlarning xususiyatlari ularning zichligi, oquvchanligi, elektrostatikligi va boshqa omillar bilan belgilanadi.
- Suspenziyalar: Suspenziyalar - suyuqlikda tarqalgan qattiq zarrachalardan iborat geterogen aralashmalar. Suspenziyalardagi zarrachalar kolloid zarrachalaridan kattaroq bo'ladi va vaqt o'tishi bilan cho'kadi. Suspenziyalar barqaror emas va barqarorlashtiruvchi moddalar qo'shish orqali ularning barqarorligini oshirish mumkin. Suspenziyalar farmatsevtik preparatlar, bo'yoqlar va boshqa ko'plab mahsulotlar ishlab chiqarishda ishlatiladi.
- Emulsiyalar: Emulsiyalar - o'zaro aralashmaydigan ikki yoki undan ortiq suyuqliklardan iborat aralashmalar. Emulsiyalarda bir suyuqlik (dispers faza) ikkinchi suyuqlikda (dispers muhit) tarqalgan bo'ladi. Emulsiyalarni barqarorlashtirish uchun sirt faol moddalar (emulgatorlar) ishlatiladi. Emulsiyalar oziq-ovqat sanoatida (sut, mayonez), kosmetika sohasida (kremlar, losyonlar) va boshqa sohalarda keng qo'llaniladi.
- Ko'piklar: Ko'piklar - suyuqlik yoki qattiq moddada tarqalgan gaz pufakchalaridan iborat sistemalar. Gaz pufakchalari suyuqlik yoki qattiq modda bilan o'ralgan bo'ladi. Ko'piklar barqaror yoki beqaror bo'lishi mumkin. Ular turli sohalarda, masalan, o't o'chiruvchi ko'piklar, polimer ko'piklar va oziq-ovqat ko'piklari kabi qo'llaniladi.