Atmosfera xabosi va uni muhofoza qilish
Ushbu kitob atmosfera va uni muhofaza qilish masalalariga bag'ishlangan. Unda atmosferaning tarkibi, tabiiy va sun'iy ifloslanish manbalari, ifloslanishning oqibatlari va ularni bartaraf etish yo'llari, shuningdek, O'zbekistonda atmosfera muhofazasiga oid qonunlar va chora-tadbirlar ko'rib chiqiladi. Kitob davlat qo'riqxonalari haqida ma'lumot beradi.
Asosiy mavzular
- Atmosferaning tuzilishi va tarkibi: Atmosferaning asosiy gazlari (azot, kislorod, argon, karbonat angdrid), shuningdek, boshqa elementlar va ularning nisbiy miqdori ko'rsatilgan. Atmosferaning qatlamlari va ularning xususiyatlari, er yuzasiga yaqin qismidagi gaz tarkibi batafsil yoritilgan.
- Atmosferaning tabiiy ifloslanishi: Tabiiy ifloslanish manbalari (kosmik changlar, vulqon otilishi, dengiz suvi mavjalanishi va boshqalar) haqida ma'lumot beriladi. Tabiiy changlarning ahamiyati va ba'zi hollarda salbiy oqibatlari ko'rsatib o'tilgan.
- Atmosferaning sun'iy ifloslanishi: Sun'iy ifloslanishning asosiy manbalari (energetika, sanoat korxonalari, transport, maishiy chiqindilar va boshqalar) keltirilgan. Har bir manbaning atmosfera ifloslanishiga qo'shadigan hissasi foiz hisobida ko'rsatilgan. Qishloq xo'jaligining ham atmosfera ifloslanishiga ta'siri muhokama qilingan.
- Atmosfera ifloslanishining oqibatlari: Atmosferaning zaharlanishi, kislotali yomg'irlar, парниковый эффект, ozon qatlamining yemirilishi kabi salbiy oqibatlari tahlil qilinadi. Bundan tashqari, aerozollarning iqlimga ta'siri ham ko'rib chiqiladi. Inson salomatligi va ekotizimlariga ta'siri ham o'rganilgan.
- Atmosferani muhofaza qilish: Atmosferani ifloslanishdan himoya qilish yo'llari taklif etiladi. Тозалаш технологияси, ekologik standartlar, kam chiqimli texnologiyalar va qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish kabi masalalar muhokama qilinadi. O'zbekistonda atmosfera muhofazasiga oid qonunlar va chora-tadbirlar haqida ma'lumot berilgan.
- Ichimlik suvlar muhofazasi: Er yuzi aholisining sifati ichimlik suvi bilan ta'minlashda er osti suvlarining ahamiyati, er osti suvlarning tartibsiz ishlatilishi natijasida yuzaga keladigan ekologik muammolar yoritilgan.