Фольклорные мотивы в творчестве Н.В. Гоголя
Ushbu kitob N.V. Gogol ijodidagi folklor motivlarini o'rganadi. Unda yozuvchining fantastik olamining o'ziga xos xususiyatlari va evolyutsiyasi ko'rsatib beriladi. "Dikanka yaqinidagi xutorlardagi kechalar" turkumida folklor motivlari asosiy xalq bayramlari bilan bog'liq. Ko'pgina hikoyalarda mistik kuchlar qahramonlarga yordam beradi va folklor personajlari yumor bilan tasvirlangan holda unchalik tajovuzkor emas. Kitobda N.V. Gogolning ilk asarlarida tez-tez uchraydigan folklor obrazi - shayton obrazi batafsil ko'rib chiqilgan. Muallif uning nemis romantizmi va slavyan xalq afsonalarining o'zaro ta'siri natijasi ekanligini ta'kidlaydi. "Dikanka yaqinidagi xutorlardagi kechalar" da suv parisi obrazi folklor afsonalari va romantik an'analar bilan chambarchas bog'langan holda tahlil qilinadi. "Mirgorod" hikoyalar to'plamida tajovuzkorlik, yovuzlik kuchayishi aks ettiriladi. Agar birinchi to'plamda qahramonlar faol bo'lib, o'z aql-idroki bilan yovuzlikka qarshi tursa, "Mirgorod"da N.V. Gogol atrof-muhitning statikligini va qahramonlarning harakatsizligini ta'kidlaydi. "Viy" hikoyasi yozuvchi realizmga yuz tutganidan dalolat beradi. Unda insoniyatning ma'naviy qashshoqlashuvi va e'tiqod yo'qolishi fojiasi yoritiladi. Kitob turli tadqiqotchilarning Viy obraziga bag'ishlangan asarlarini tahlil qiladi, uning kelib chiqishi va ramziy ma'nosi haqida turli qarashlarni taqdim etadi. Asarning xulosasida N.V. Gogol ijodida folklor motivlarining ahamiyati ta'kidlanadi. Folklorni insoniyatning o'tmishi va kelajagini bog'laydigan ma'naviy xazina ekanligi ta'kidlanadi. Kitob, oxir-oqibat, yovuzlik ustidan ma'naviyat va e'tiqod g'alabasiga erishishga chaqiradi.
Asosiy mavzular
- Folklor motivlari: N.V. Gogol ijodida folklor motivlarining roli va ahamiyati.
- Shayton obrazi: "Dikanka yaqinidagi xutorlardagi kechalar" asarida shayton obrazining evolyutsiyasi va o'ziga xos xususiyatlari.
- Suv parisi obrazi: "Dikanka yaqinidagi xutorlardagi kechalar" asarida suv parisi obrazining romantik va folklor motivlari bilan bog'liqligi.
- "Mirgorod"da yovuzlik: "Mirgorod" to'plamida yovuzlikning kuchayishi va uning insoniyatga ta'siri.
- Viy obrazi: Viy obrazining kelib chiqishi, ma'nosi va ramziy ahamiyati haqida turli qarashlar.
- Realisizm: "Viy" realizmga yuz tutgani
- Ma'naviyat va e'tiqod: Insoniyatning ma'naviy qashshoqlashuvi va e'tiqod yo'qolishi fojiasi