Саййид Шариф Журжоний ва унинг “Наҳви Мир” асари

"Наҳви Мир" асари араб тили грамматикасига оид форс тилида битилган китоб бўлиб, мадрасаларда наҳв илмидан бошланғич ўқув қўлланмаларининг бири сифатида хизмат қилган. Китоб муқаддима ва учта бобдан иборат. Унда араб тили грамматикасининг асосий масалалари, сўзларнинг турланиши, феълларнинг вазифалари ва тобе сўзларга таъсир этувчи омиллар ҳақида маълумотлар берилган.

Asosiy mavzular

Муқаддима: Араб тилшунослигида кўриб чиқиладиган умумий масалалар: сўз, жумла ва гап таърифлари, уларнинг турлари, флексия ва турланмайдиган шакллар, отларнинг жинси ва сонлари, феълларда флексия масаласи.
Биринчи боб: Кейинги сўзларга таъсир қилувчи омиллар: Олд кўмакчилар ва юкламалар ҳақида маълумот. Унда отларга ва феълларга таъсир қилувчи юкламалар батафсил ёритилади.
Иккинчи боб: Феълларнинг вазифалари: Феълларнинг таърифи, турлари, аниқлик нисбатидаги сифатдош турлари, ўтимли ва ўтимсиз феъллар, иш-ҳаракат яқинлигини ифодаловчи феъллар, олқиш ва қарғишни ифодаловчи феъллар, ажабланишни ифодаловчи феъллар.
Учинчи боб: Тобе сўзларга таъсир кўрсатувчи омиллар: Ҳоким сўзларнинг вазифаси. Эргашувчилар, сифат ва сифатдошлар, таъкидловчи отлар, боғловчилар, аниқловчилар, икки келишикли ва уч келишикли отлар, шунингдек, ўзидан кейинги сўзга таъсир кўрсатмайдиган сўзлар.