Ҳалқ ҳаракатли ўйинлари назарияси ва амалиёти
Ushbu kitobda xalq harakatli oʻyinlarining nazariy va amaliy asoslari, ularning kelib chiqishi, rivojlanish tarixi, mohiyati, tasnifiy xususiyatlari, tashkil etish va oʻtkazish metodikalari, shuningdek, turli sport turlariga xos harakatli oʻyinlar haqida ma'lumotlar berilgan. Kitob, asosan, oliy oʻquv yurtlari talabalari uchun moʻljallangan.
Asosiy mavzular
- Xalq harakatli o'yinlarining вужудga kelishi ва rivojlanish tarixi: Ushbu bo'limda o'zbek xalq harakatli o'yinlarining paydo bo'lishi, rivojlanishi va o'yinlarning turli ijtimoiy tuzum davrlaridagi ahamiyati ko'rib chiqiladi. Sharq allomalarining xalq o'yinlari haqidagi fikrlari ham keltirilgan. O'yinlarning kelib chiqishi mehnat faoliyati bilan bog'liqligi tahlil qilinadi. Shuningdek, turli toifadagi o'yinlarning, masalan, ovchilik, chorvachilik va dehqonchilik o'yinlarining xususiyatlari yoritilgan.
- Xalq harakatli o'yinlarining mohiyati va tasnifiy xususiyatlari: Bu bo'limda xalq harakatli o'yinlarning ta'rifi, mohiyati va tasnifi batafsil bayon etiladi. O'yinlarning vazifalari, ularning biologik va ijtimoiy ahamiyati ochib berilgan. Xalq o'yinlarini jismoniy tarbiya va sport amaliyotida qo'llash imkoniyatlari ko'rsatilgan.
- Turli maskanlarda harakatli o'yinlarni tashkil qilish va o'tkazish: Ushbu bo'limda harakatli o'yinlarni turli joylarda, masalan, darslarda, maktabdan tashqari mashg'ulotlarda tashkil etish va o'tkazish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan. O'qituvchining roli, o'yin qoidalariga rioya qilish, o'yinni boshqarish va xavfsizlik choralari kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Bundan tashqari, turli sinf o'quvchilariga mos harakatli o'yinlar tavsiya etilgan.
- O'yin rahbariga qo'yiladigan talablar: Ushbu bo'limda o'qituvchi o'yinlarga tayyorgarlik ko'rishi, o'yinlarni o'tkazish shartlari va sharoitlari, yordamchilarni tayinlash, o'yinga rahbarlik qilish, intizom va xavfsizlikni ta'minlash masalalari ko'rib chiqiladi. Bundan tashqari, darsdan tashqari o'tkaziladigan harakatli o'yinlar, maktab kechalarida va to'garaklarda o'tkaziladigan o'yinlar haqida ma'lumot berilgan.
- Sport turlariga xos harakatli o'yinlar: Bu bo'limda futbol, voleybol, basketbol, tennis, qo'l to'pi, og'ir atletika va yengil atletika kabi sport turlariga xos harakatli o'yinlar batafsil bayon etilgan. Har bir sport turiga oid o'yinlarning qoidalari, tashkiliy masalalari va metodik ko'rsatmalari keltirilgan.
- Harakatli o'yinlar va ularning mazmuni: Bu bo'limda turli xalq o'yinlarining qoidalari, tashkiliy masalalari yoritiladi. Ularga "Qopqon", "Chunqa shuvoq", "Elkada kurashish", "Bo'ron", "Qirq tosh", "Chupon", "Arqon talashish", "Nima, ip va tuguncha", "Chavandoz", "Ivoshchilar", "Zhuftmilar" va boshqalar kiradi.
- Harakatli o'yinlarga o'rgatish uslubiyati: Bu bo'limda harakatli o'yinlarga dastlabki o'rgatishning psixopedagogik ahamiyati, o'rgatish bosqichlari va uslublari, harakatli o'yinlar nazariyasini o'zlashtirish va ularga o'rgatishda qo'llaniladigan namounaviy texnologik haritalar yoritiladi.