Nafas olishning boshqarilishi

Ushbu kitob odam va hayvonlar fiziologiyasiga oid bo'lib, unda nafas olish jarayoni, uning boshqarilishi va turli xil sharoitlarda o'zgarishi batafsil yoritilgan. Kitobda nafas olishning evolyutsiyasi, gazlar almashinuvi, qonning gazlarni tashishi, to'qimalarda gazlar almashinuvi, nafas olishni boshqarish mexanizmlari va turli sharoitlarda nafas olishning o'zgarishi kabi mavzularga alohida e'tibor qaratilgan. Kitob tibbiyot va biologiya sohalari talabalari uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

Nafas olishga umumiy xarakteristika: Nafas olishning biologik ahamiyati, tirik organizmlarda energiya hosil bo'lish jarayonidagi roli va nafas olish turlari haqida ma'lumot beriladi.
Nafas olish evolyutsiyasi: Umurtqasizlar va umurtqalilarda nafas olish organlarining tuzilishi va funksiyalari, suvda va quruqlikda yashovchi organizmlarda nafas olishning o'ziga xos xususiyatlari yoritiladi.
Gazlar almashinuvi: O'pkada va to'qimalarda gazlar almashinuvining fizik-kimyoviy qonuniyatlari, gazlarning parsial bosimi va diffuziya jarayonlari tushuntiriladi.
Nafas olishning boshqarilishi: Nafas olish markazlarining joylashuvi, ularning faoliyatini boshqaruvchi omillar (kimyoviy, nerv) va nafas olish harakatlarining regulyatsiya mexanizmlari ko'rib chiqiladi.
Turli sharoitlarda nafas olish: Jismoniy yuklama, balandlik, harorat o'zgarishi va boshqa ekstremal sharoitlarda nafas olishning o'zgarishi, organizmning moslashuvchanlik mexanizmlari tahlil qilinadi.