Оценка технического состояния и обеспечения долговечности памятников архитектуры Шохи-Зинда в Самарканде
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan nashr etilgan boʻlib, unda Toshkent arxitektura-qurilish instituti professori Sultonov Zakir Tahirovich tomonidan yozilgan "Samarqanddagi Shohi-Zinda arxitektura yodgorliklarining texnik holatini baholash va ularning uzoq muddatga chidamliligini taʼminlash" mavzusidagi dissertatsiya keltirilgan. Kitobda yodgorlikning texnik holatini baholash, konstruksiyalarni tahlil qilish, seysmik taʼsirlarni hisobga olish va ularni mustahkamlash boʻyicha tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Shohi-Zinda majmuasining texnik holati: Majmuaning hozirgi holati, konstruktiv xususiyatlari, shikastlanish sabablari va ularni bartaraf etish yoʻllari haqida maʼlumotlar beriladi.
- Yodgorlik konstruksiyalarini tahlil qilish: Yodgorlikning turli qismlari (devorlar, gumbazlar, ustunlar va h.k.) ning mustahkamligi, yuk koʻtarish qobiliyati va deformatsiya xususiyatlari baholanadi.
- Seysmik taʼsirlarni hisobga olish: Zilzila paytida yodgorlikka taʼsir etuvchi kuchlar aniqlanadi va uning seysmik bardoshliligi baholanadi.
- Mustahkamlash boʻyicha tavsiyalar: Yodgorlikni saqlab qolish va uning uzoq muddatga chidamliligini taʼminlash uchun konstruktiv yechimlar va mustahkamlash usullari taklif etiladi.
- Tuproq asoslarining fizik-mexanik xususiyatlari: Yodgorlik joylashgan tuproqlarning xususiyatlari o'rganiladi, ularning mustahkamligi va barqarorligi baholanadi.
- Instrumental tekshiruvlar: Yodgorlikning dinamik xarakteristikalari instrumental usullar yordamida aniqlanadi va tahlil qilinadi.