Эстетика
Ushbu kitob estetika fanining turli jabhalarini qamrab olgan bo'lib, uning mohiyati, tarixi, nazariyalari va san'atdagi o'rni kabi masalalarni o'rganadi. Unda estetikaning falsafiy refleksiyasi, turli madaniyatlar va davrlardagi badiiy ongning o'ziga xos xususiyatlari, san'atshunoslik va psixologiya bilan aloqasi, shuningdek, san'atning jamiyat va inson hayotidagi ahamiyati tahlil qilinadi.
Asosiy mavzular
- Estetika va falsafiy refleksiya: Ushbu bo'lim estetika fanining predmeti, vazifalari va metodologiyasini ko'rib chiqadi. Estetik bilishning o'ziga xos xususiyatlari, uning san'atshunoslik, falsafa va boshqa fanlar bilan integratsiyasi masalalari yoritiladi. Shuningdek, badiiy ongning mohiyati va tipologiyasi, san'atning jamiyatdagi o'rni va insonning ma'naviy hayotidagi ahamiyati tahlil etiladi.
- Tarixiy davrlar badiiy ongi: Ushbu bo'limda turli tarixiy davrlarda shakllangan badiiy ongning o'ziga xos xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Qadimgi Yunoniston, Ellinizm davri, O'rta asrlar, Uyg'onish davri, Yangi davr va XX asr estetikasining asosiy tamoyillari va vakillari tahlil qilinadi. Har bir davrning badiiy ideallari, estetik kategoriyalari va san'atning jamiyatdagi roli o'rganiladi.
- Umumiy san'at nazariyasi: Ushbu bo'limda san'atning gnoseologiyasi va ontologiyasi, uning shakli va mazmuni, san'atshunoslikdagi mezonlar, elitar va ommaviy san'at muammolari, san'atning axloqiy va ijtimoiy jihatlari kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, turli davrlarda san'atning jamiyat va inson hayotidagi o'rni va ahamiyati haqida fikrlar bayon etiladi.
- San'at sotsiologiyasi: Ushbu bo'limda san'at va jamiyat munosabatlari, sotsiokultural omillar ta'siri, san'atning ijtimoiy funksiyalari va ommaviy madaniyat masalalari o'rganiladi. San'at sotsiologiyasi doirasida o'tmishda yashab o'tgan va hozirda istiqomat qilayotgan soha vakillarining jamiyatdagi o'rni ko'rib chiqiladi.
- San'at psixologiyasi: Ushbu bo'lim san'atshunoslikdagi psixologik yondashuvning rivojlanishi, badiiy ijod va badiiy idrok etish psixologiyasi, san'atda ongli va ongsiz jarayonlar o'rtasidagi munosabatlar kabi mavzularni o'z ichiga qamrab olgan. Individual tafovutlarning ijodga ta'siri masalalari muhokama qilinadi.
- San'atda Umumiylik: Ushbu bo'limda san'atda takrorlanadigan motivlar va süjetler, badiiy obrazlarning umumiyligi, miflarning madaniyatlararo ahamiyati va san'at asarlarida arketiplarning namoyon bo'lishi kabi mavzular yoritiladi.