Tabiiy sharoitda kun davomida karamguldoshlilar qandalalarining hulqini o'zgarishi
Ushbu maqola Oʻzbekistonda keng tarqalgan ikki turdagi, yaʼni E.wilkinsi va E.maracandica kabi oʻsimlik zararkunandalari — karamguldoishlar qandalalari biologiyasi va ekologiyasini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda ushbu zararkunandalarning kunduzgi faolligi, ayniqsa, harorat va yorugʻlik kabi tashqi omillarga nisbatan ularning xulq-atvoridagi oʻzgarishlar batafsil tahlil qilingan. Maqolada qandalaPopulyatsiyalarining rivojlanish bosqichlari, ularning oziqlanishi, koʻpayishi va atrof-muhit sharoitlariga moslashishi kabi muhim biologik va ekologik jihatlari yoritib berilgan. Tadqiqot natijalari zararkunandalar bilan samarali kurashish boʻyicha ilmiy asoslangan tavsiyalar ishlab chiqishda muhim ahamiyat kasb etadi. Maqolada keltirilgan jadval va maʼlumotlar qandala Populyatsiyalarining kun davomida harorat oʻzgarishiga qarab qanday oʻzgarishini koʻrsatib beradi. Xususan, ertalab va kechqurun harorat pasayganda qandalaPopulyatsiyalarining pana joylarga yashirinishi, issiq vaqtda esa ochiq joylarda faollashishi va koʻpayishi haqida maʼlumotlar berilgan. Shuningdek, ikki turdagi qandalaPopulyatsiyalarining haroratga nisbatan turlicha reaksiyasi ham koʻrsatib oʻtilgan.
Asosiy mavzular
- Karamguldoishlar qandalalarining biologiyasi va ekologiyasi: Ushbu mavzu zararkunandalarning asosiy biologik va ekologik xususiyatlarini, jumladan, ularning rivojlanish sikllari, oziqlanishi, koʻpayishi va tashqi muhit omillariga bogʻliq holda oʻzgarishini oʻrganadi. Tadqiqot qishloq xoʻjalik ekinlari, xususan karam uchun zararkunanda boʻlgan ushbu qandalaPopulyatsiyalarining hayot faoliyatini chuqurroq tushunishga qaratilgan.
- Harorat va yorugʻlikning qandalaPopulyatsiyalarining xulq-atvoriga taʼsiri: Maqolada kunduzgi vaqt davomida haroratning oʻzgarishi bilan qandalaPopulyatsiyalarining xulq-atvori qanday oʻzgarishi batafsil tahlil qilingan. Jadval orqali haroratning turli darajalarida qandalaPopulyatsiyalarining faollik darajasi, pana joylarga yashirinishi yoki chiqishi, oziqlanishi va koʻpayish faolligi haqida maʼlumotlar berilgan. Yorugʻlikning ham qandalaPopulyatsiyalarining xulq-atvoriga taʼsir etishi taʼkidlangan.
- Ikkita turdagi qandalaPopulyatsiyalarining taqqoslanishi: Ushbu mavzu E. wilkinsi va E. maracandica turlarining haroratga nisbatan turlicha reaksiyasini koʻrsatib beradi. E. maracandica koʻproq harakatchan boʻlsa, E. wilkinsi issiqsevar va kam harakatchanligi taʼkidlangan. Ushbu farqlar zararkunandalarga qarshi kurashda muhim ahamiyatga ega.