Слов этикета Каракалпаков

Ushbu maqolada qoraqalpoq tilidagi odob-axloq so‘zlari, ya’ni unvon va martabalarni ifodalovchi so‘zlar tahlil qilingan. Maqolada muallif o‘tmishdagi va hozirgi davrdagi odob-axloq so‘zlarini solishtiradi. Shuningdek, unvon va martabalarni ifodalash uchun ishlatiladigan chet tilidagi so‘zlardan misollar keltirilgan. Qoraqalpoq tilidagi odob-axloq so‘zlari o‘ziga xos xususiyatlarga ega ekanligi ta’kidlangan.

Asosiy mavzular

  • Qoraqalpoq tilida unvon va martabalarni ifodalovchi odob-axloq so‘zlari: Ushbu mavzu qoraqalpoq tilida shaxsning ijtimoiy mavqei, unvoni va mansabini ko‘rsatuvchi so‘zlarni o‘rganadi. Unda o‘tmishda qo‘llanilgan va hozirda qo‘llanilayotgan so‘zlar taqqoslanadi hamda ularning o‘ziga xos xususiyatlari ochib beriladi. Misol uchun, "mirza" so‘zi o‘tmishda yuqori tabaqa vakillariga nisbatan ishlatilgan bo‘lsa, hozirda hurmat ifodasi sifatida keng qo‘llaniladi.
  • Chet tillaridan o‘zlashgan unvon va martabalarni ifodalovchi so‘zlar: Bu mavzu qoraqalpoq tiliga boshqa tillardan kirib kelgan va unvon, martaba yoki ijtimoiy mavqeini ko‘rsatuvchi so‘zlarni o‘rganadi. Masalan, "janob", "xonim", "missis" kabi so‘zlar chet el madaniyatining ta’siri ostida qoraqalpoq tilida ham qo‘llanila boshlagan.
  • Odob-axloq so‘zlarining ijtimoiy va madaniy ahamiyati: Bu mavzu odob-axloq so‘zlarining jamiyatdagi munosabatlarni tartibga solish, hurmatni ifodalash va madaniy o‘ziga xoslikni saqlashdagi rolini ko‘rsatadi. Unda odob-axloq so‘zlari nafaqat tilshunoslik nuqtai nazaridan, balki ijtimoiy va madaniy hodisa sifatida ham tahlil qilinadi.