Biologiya 6-klass

Mazmuniy tahlil: "Biologiya (Botanika)" 6-sinf darsligi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan bo'lib, o'rta umumta'lim maktablarining 6-sinf o'quvchilari uchun mo'ljallangan. Darslikning asosiy maqsadi o'quvchilarga botanika fanini chuqur va mukammal o'rgatish, o'simliklar dunyosiga oid fundamental bilimlar bilan tanishtirishdir. Kitob botanikaning umumiy tushunchalaridan tortib, o'simliklarning tuzilishi, hayotiy jarayonlari, tasnifi va ahamiyati kabi keng qamrovli ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Har bir mavzu aniq va sodda tarzda yoritilgan, ko'plab rasmlar va diagrammalar bilan boyitilgan. Mavzular oxirida keltirilgan savol va topshiriqlar o'quvchilarning bilimlarni mustahkamlashiga yordam beradi. Darslikning "Kalit so'zlar" bo'limi esa kitobda ishlatilgan asosiy terminlarning qisqacha izohini taqdim etadi.

Asosiy mavzular

I-bob. O'simliklar dunyosi bilan tanishuv: Bu bob botanikaning o'zi, uning asosiy bo'limlari, o'simliklarning umumiy ahamiyati, yashash sharoitlari va tasnifi bilan tanishishga bag'ishlangan. O'simliklarning tashqi va ichki tuzilishi, tiriklik jarayonlari, oziqlanishi, ko'payishi, harakatlanishi va o'simlik to'qimalari kabi muhim mavzular yoritilgan.
II-bob. Kletka – tirishilikning tayanchi: Ushbu bob o'simlik hujayrasining tuzilishi, uning asosiy qismlari (hujayra qobig'i, sitoplazma, yadro, organoidlar) va ularning vazifalari haqida batafsil ma'lumot beradi. Hujayralarning tiriklik jarayonlari va bo'linishi ham atroflicha tushuntirilgan.
III-bob. Gulli o'simliklarning vegetativ va generativ organlari: Bobda gulli o'simliklarning asosiy organlari – ildiz, poya, o'simliklarning yashash shakllari (daraxt, buta, o't), barglarning tuzilishi va vazifalari, kurtaklar, gullarning tuzilishi va vazifalari, mevalar va urug'lar, hamda urug'larning rivojlanishi haqida keng qamrovli ma'lumotlar berilgan.
IV-bob. Gulli o'simliklarning tiriklik ishlari: Bu bobda o'simliklarning mineral ovqatlanishi, suvning o'simliklar ichidagi harakatlanishi (transpiratsiya, tomir bosimi), o'simliklarning hayotiy jarayonlari (nafas olish, oziqlanish, modda almashinuvi), o'simliklarning rivojlanishi va o'zgarishlari (qishlash, vegetativ ko'payish, gullash va meva hosil qilish jarayonlari) hamda ekologik omillarning o'simliklarga ta'siri kabi muhim mavzular yoritilgan.
V-bob. O'simliklar sistematikasi haqida ma'lumotlar: Bob o'simliklarning klassifikatsiyasi, ya'ni ularning o'xshash belgilariga qarab turli guruhlarga bo'linishi, sistematik birliklar (tur, turkum, oila, turkum, sinf, bo'lim, bo'lim) va ularning xususiyatlari bilan tanishtiradi. Shuningdek, turli tuqumlarga mansub o'simliklar (salqim, lola, piyoz, bug'doy, karam, qoqi, qoraqo'tir, sabzi, paxta, jizg'unchalar, uzum va boshqalar) haqida batafsil ma'lumotlar berilgan.