Cognitive stylistic analysis of literary text
Ushbu hujjat O'zbek va ingliz adabiyotlarida kognitiv uslubiy tahlilning lingvistik mohiyatini aniqlash va uning ifodalanish vositalarini aniqlashga qaratilgan malakaviy ishdir. Unda mavzuning dolzarbligi, tadqiqotning maqsad va vazifalari, ilmiy yangiligi, tadqiqot obyekti va predmeti, tadqiqotning nazariy va amaliy ahamiyati va dissertatsiyaning tuzilishi haqida so'z boradi. Kognitiv prinsiplar asosiy tushunchalar sifatida ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Kognitiv stilistika: Kognitiv stilistika - bu tilshunoslikning zamonaviy yo'nalishi bo'lib, u til va ong o'rtasidagi bog'liqlikni o'rganadi. Ushbu yo'nalish adabiy matnlarni tahlil qilishda, xususan, uslubiy vositalarning kognitiv funktsiyalarini aniqlashda muhim ahamiyatga ega. Asosiy tushunchalar: kontsept, konsepsiyalash, kategoriyalash, dunyoqarash va informatsiya.
- Adabiy matnni talqin qilish: Adabiy matnni talqin qilishda intertekstuallik, emotsionallik va uslubiy kategoriyalarning roli muhim. Adabiy matnning asosiy vazifasi estetik ta'sir ko'rsatishdir va uning xususiyatlari informativlik, yaxlitlik, bog'liqlik, tugallik, emotsionallik, modallik, obrazlilik, intertekstuallik va ifodalilik kabi kategoriyalarda namoyon bo'ladi.
- Fonetiklik: Stilistik vositalarning konvergensiyasi, mag'lubiyatga uchragan kutish, kupletlar va kontrast adabiy matnda stilistik funktsiyalarning katta sonini bajaradi. Stilistik vositalarning konvergensiyasi bir joyda bir nechta stilistik vositalarning klasteri sifatida aniqlanadi va har qanday bir xil stilistik xususiyatlarda ishtirok etadigan ifoda vositalari va vizual nurini jamlashdan iborat bo'lgan ifodani kuchaytirish vositasidir.
- Kontrast: Kontrast - bu ikki semantik va stilistik jihatdan qarama-qarshi til naqshlarining qarama-qarshiligi. Kognitiv nuqtai nazardan "kontrast" inson bilishining asosiy vositalaridan biri sifatida qaraladi. Stilistik nuqtai nazardan kontrast matnda ifodalilik va emotsional keskinlikni yaratadi, personajning tavsifini beradi va uning ichki psixologik holatini ochib beradi.
- Foregrounding: Foregrounding adabiy asarda e'tiborni qaratish uchun ishlatiladigan uslubiy vosita. Uning turlari: konvergensiya, kuplet, mag'lubiyatga uchragan kutish. Kognitiv tilshunoslik nuqtai nazaridan foregrounding inson bilishining asosiy vositalaridan biri hisoblanadi.