Скарлатина (қизил куйлак)
Ushbu referat skarlatina kasalligiga bag'ishlangan bo'lib, uning etiologiyasi, epidemiologiyasi, patomorfologiyasi, patogenezi, klinik ko'rinishlari, immuniteti, tashxisi, davolash usullari va oldini olish choralari haqida batafsil ma'lumot beradi. Kasallikning turli shakllari, asoratlari va ularning oldini olish usullari ham ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Etiologiya: Skarlatinaning qo'zg'atuvchisi A guruhiga kiruvchi ß-gemolitik streptokokk hisoblanadi. Bu qo'zg'atuvchining asosiy xususiyatlaridan biri toksin hosil qilishdir.
- Epidemiologiya: Skarlatina antroponoz infektsiya bo'lib, kasallik manbai skarlatinaning yakkol yoki yashirin shakli bilan og'rigan yoki streptokokkli infektsiyasini istagan shakli bilan og'rigan odam hisoblanadi.
- Patomorfologiya: Morfologik o'zgarishlar qo'zg'atuvchi va uning toksini ta'sirida yuzaga keladi. Kasallik kirish darvozasi - bo'yin bodom bezlari, halqum shilliq qavati, ba'zida kuygan yoki jarohatlangan teri yuzasi xizmat qiladi.
- Patogenez: Kasallikni o'ziga xos klinik ko'rinishdagi kechishi streptokokkning toksik, septik va allergik ta'siri sabab bo'ladi. Streptokokk tushgan joyda mahalliy yallig'lanishga olib keladi.
- Klinik ko'rinishi: Yashirin davri 2-7 kunni tashkil etadi. Kasallik o'tkir, issiqlik chiqishi bilan boshlanadi. Bola yutinganda tomoq og'rishi, bosh og'rishi, bir martalik qusishga shikoyat qiladi.
- Immunitet: Kasallikdan keyin butun A guruhi qo'zg'atuvchilariga tegishli bo'lgan mustahkam, hayotiy, antitoksik immunitet tipospetsifik bo'lib kuchsizdir.
- Tashxis: Tipik shakllarda tashxis qo'yish qiyin emas. Birdaniga isitmalash, o'tkir boshlanish, yutinganda tomoqda og'riq, tomoqdagi chegaralangan yakkol qizarish, teri qizargan fonida mayda nuqtali toshma toshishi.
- Davolash: Kasalxonaga yotqizish kliniko-epidemiologik ko'rsatmalarga binoan amalga oshiriladi. Yengil va o'rta og'ir shakllarida uyda davolanadi. Skarlatinada antibiotiklar qo'llash tavsiya etiladi.
- Oldini olish: Skarlatinaning maxsus profilaktikasi yo'q. Oldini olish choralariga skarlatina bemori yoki streptokok infektsiyasini boshqa shakli bilan og'riganlarni erta aniqlash va alohidalash kiradi.