Termodinamika va issiqlik texnikasi
Ushbu kitob issiqlik energetikasi qurilmalarining ishlash tamoyillari, termodinamik sikllar va issiqlik almashinuvi apparatlarining hisob-kitobiga bag'ishlangan. Kitobda issiqlik texnikasining nazariy asoslari, termodinamikaning qonunlari, ideal gazlar holati, turli jarayonlar, bug'lanish, issiqlik uzatish usullari va issiqlik mashinalarining ishlash jarayonlari batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Termodinamikaning I va II qonunlari: Termodinamikaning I qonuni energiyaning saqlanish qonuni bo'lib, issiqlik va ish o'rtasidagi bog'liqlikni ifodalaydi. II qonun esa issiqlikning o'z-o'zidan sovuq jismdan issiq jismga o'tmasligini belgilaydi va issiqlik mashinalarining samaradorligini cheklaydi.
- Ideal gazlar holati: Ideal gazlar holatining tenglamasi (Klaperon-Mendeleyev tenglamasi) bosim, hajm va temperatura o'rtasidagi bog'liqlikni ifodalaydi. Real gazlar ideal gazlardan farq qiladi, lekin past bosim va yuqori temperaturalarda ideal gazga yaqinlashadi.
- Termodinamik jarayonlar: Izotermik, izobarik, izoxorik va adiabatik jarayonlar kabi turli termodinamik jarayonlar tahlil qilinadi. Bu jarayonlarda ish, issiqlik va ichki energiya o'zgarishlari hisoblab chiqiladi.
- Bug'lanish va qaynash: Suyuqlikning bug'ga aylanish jarayonlari, to'yingan bug'ning xususiyatlari, bug' hosil bo'lish issiqligi va namlik darajasi ko'rib chiqiladi.
- Issiqlik uzatish: Issiqlik o'tkazuvchanlik, konveksiya va nurlanish kabi issiqlik uzatish usullari, ularning asosiy qonunlari va amaliyotda qo'llanilishi yoritiladi.
- Issiqlik mashinalari: Issiqlik mashinalarining (bug' turbinalari, gaz turbinalari, ichki yonuv dvigatellari, sovitish mashinalari) ishlash tamoyillari, termodinamik sikllari va samaradorligi tahlil qilinadi.
- Yoqilg'i va yonish: Yoqilg'i turlari (qattiq, suyuq, gazsimon), ularning xossalari, yonish jarayonining nazariy asoslari va amaliyotda qo'llanilishi ko'rib chiqiladi.