Тупроқлар географияси
Ushbu kitob tuproqshunoslik va tuproqlar geografiyasiga bag'ishlangan bo'lib, talabalarga mo'ljallangan ma'ruzalar matnidir. Kitobda tuproqning paydo bo'lishi, tarkibi, xususiyatlari, zonal taqsimlanishi va resurslardan samarali foydalanish masalalari yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Tuproqshunoslik, tuproqlar geografiyasi fani: Fanning o'rganish ob'ekti va predmeti, boshqa fanlar bilan aloqadorligi, amaliy ahamiyati ko'rsatilgan.
- Tuproqshunoslikning rivojlanish tarixi: Tuproq haqidagi dastlabki tushunchalar, yirik tuproqshunoslar, O'rta Osiyo tuproqlarini o'rgangan olimlar haqida ma'lumotlar berilgan.
- Tuproq hosil qiluvchi jinslar: Tog' jinslari, minerallar, magmatik, cho'kindi, metamorfik jinslar, nurash va uning turlari, nurash po'sti va uning zonalligi tahlil qilingan.
- Tuproq hosil qiluvchi omillar: Iqlim, relyef, biologik omillar, inson va vaqtning tuproq hosil bo'lishidagi ahamiyati ko'rsatilgan.
- Tuproqlar fizikasi: Tuproqlar morfologiyasi, suv xossalari, havo xossalari, issiqlik xossalari o'rganilgan.
- Tuproqlar kimyosi: Yer po'stining kimyoviy tarkibi, tuproq eritmasi, tuproqning organik qismi, tuproq unumdorligi, ikkilamchi sho'rlanish masalalari yoritilgan.
- Tuproqlar klassifikatsiyasi: Tuproqlarni klassifikatsiyalashning ahamiyati, zonal va genetik tiplari tahlil qilingan.
- Tuproqlarning rivojlanishi va geografik tarqalishi: Yer sharining asosiy mintaqalarida tuproqlarning xususiyatlari, tuproq zonalari va hududiy tarkibi ko'rsatilgan.
- Yer resurslari va ulardan samarali foydalanish: Yer resurslari haqida tushuncha, dunyo yer resurslari, yer boniteti va kadastri, yer resurslarini muhofaza qilish masalalari yoritilgan.