Шамолдан вa қуёшдан сақловчи геопластика. Complex
Ushbu maqolada respublikamizning janubiy hududlaridagi issiq va shamolli iqlim sharoitida insonlar uchun qulay landshaft muhitini yaratish masalalari ko'rib chiqilgan. Dunyo arxitektura tajribasidan kelib chiqib, turli xil usullar, jumladan, yopiq hovlilar, shamoldan saqlovchi ustunlar, quyoshdan saqlovchi vositalar va isitiladigan skameykalar orqali qulaylikni ta'minlash yo'llari taklif etilgan.
Asosiy mavzular
- Yopiq kichik hovlilar: O'rta Osiyo madrasalaridagi hovlilarning iqlimga moslashuvchanligi tahlil qilinib, zamonaviy shaharlarda ham shunga o'xshash, ammo kengroq va quyosh tushadigan hovlilar yaratish imkoniyati ko'rib chiqilgan. Shamol yo'nalishi va quyosh yorug'ligini hisobga olgan holda "miroiqlimiy" fazoviylikni loyihalash muhimligi ta'kidlangan.
- Shamoldan saqlovchi pilonlar (ustunlar): Ochiq fazolarda shamolni to'suvchi maxsus ustunlar o'rnatish orqali himoya qilish mumkinligi ko'rsatilgan. Parij va Yevropaning boshqa shaharlaridagi tajribalar misol qilib keltirilgan. Bunday ustunlar shaffof, yuqori sifatli materiallardan yasalishi va fazoviy konfiguratsiyaga mos bo'lishi kerak.
- Quyoshdan saqlovchi usullar: Quyoshdan saqlanish uchun soyali skameykalar, elektr yoritgichlar, yomg'irdan va quyoshdan saqlovchi shiyponlar, shamolni to'suvchi vositalardan foydalanish taklif etilgan. Doimiy ravishda ochiq va qulay bo'lgan bufer zonalar yaratish muhimligi ta'kidlangan. Montrealdagi usti yopiq ko'chalar va iqlimni nazorat qiluvchi maydonlar misol qilib keltirilgan.
- O'tiramiz va isinamiz: Sovuq kunlarda isitish qurilmalari bilan jihozlangan skameykalar o'rnatish zarurligi, ayniqsa O'zbekiston sharoitida, ta'kidlangan. Issiq skameykalar quyma marmardan tayyorlanishi va elektr orqali isitilishi mumkinligi aytilgan. Kanadaning Toronto shahrida qo'llanilgan yer ostidan isitish tajribasi ham misol qilib keltirilgan.
- Tўйинтирилган ранглар: Табиий ландшафт ўртасидаги ҳажмларни ажратиб кўрсатади.