Musiqa nazariyasi

Kitob "Musiqa nazariyasi" fanidan ma'ruzalar matnini o'z ichiga oladi. Unda musiqaning asosiy tushunchalari, elementlari, ladlar, tovushlar va ularning xususiyatlari, akkordlar va boshqa muhim nazariy ma'lumotlar bayon etilgan. Qo'llanma musiqiy savodxonlikni o'rganishni boshlaganlar uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

  • Musiqiy tovush xususiyatlari: Musiqiy tovushning fizik xususiyatlari, balandlik, uzunlik, qattiqlik va tembr haqida ma'lumot beriladi. Yuqori tonlar, tabiiy tovushqator, musiqaviy tuzilma, tovushqator, asosiy pog'onalar va oktavalar tushuntiriladi.
  • Musiqiy soz. Temperatsiyalangan soz: Musiqaviy soz, temperatsiyalangan soz, yarim ton, butun ton, hosila pog'onalar, kamerton, etalon tovush, diapazon va registr kabi tushunchalar yoritiladi.
  • Diatonik hamda xromatik yarim ton, diatoniklar va butun tonlar: Diatonik va xromatik yarim tonlar, diatonik va xromatik butun tonlar, tovushlarning harfiy tuzilmalarda ifodalanishi, nota cho'zimi va uning yozilishi tushuntiriladi.
  • Nota cho'zimi va uning yozilishi: Nota cho'zimi, kalitlar, al'teratsiya belgilari, dinamik belgilar, notalarga qo'yiladigan tovushlar cho'zimini uzaytiruvchi qo'shimcha belgilar va pauzalar haqida ma'lumot beriladi.
  • Nota yozuvini qisqartirish belgilari: Qisqartirish va qaytarish belgilari, oktava yuqoriga yoki pastga ko'chirish belgilari, tremolo va boshqa qisqartirish usullari ko'rsatiladi.
  • Ritm va metr. Cho'zimlarning asosiy va erkin ravishda bo'linishi: Ritm, metr, ritmik turkumlar, juft bo'linadigan cho'zimlar, erkin bo'linishlar, triol, kvintol, sekstol, septol, duol, kvartol kabi tushunchalarga ta'rif beriladi.
  • Murakkab metrlar va o'lchovlar: Murakkab metrlar, murakkab o'lchovlar, murakkab o'lchovli taktlarda cho'zimlarning turkumlanishi, aralash metr va o'lchovlar, o'zgaruvchan o'lchovlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Sinkopa. Vokal musiqasida turkumlash: Sinkopa, vokal musiqasida cho'zimlarni turkumlash, temp va sur'atlar haqida ma'lumot beriladi. Ijro jarayonida ularning ahamiyati tushuntiriladi.
  • Oddiy intervallar. Diatonik intervallar: Intervallar, oddiy intervallar, diatonik intervallar, intervallarning sifat va son miqdori, engarmonik tengligi kabi tushunchalar yoritiladi.
  • Intervallarning aylanishi: Intervallarning aylanishi, tarkibli intervallar, ohangdosh (konsonans) va noohangdosh (dissonans) intervallar haqida ma'lumot beriladi.
  • lad va tonalliklar: Turg'un tovushlar, noturg'un tovushlar, major lad, tabiiy major gammasi, tonalliklar, kvinta davrasi, garmonik va melodik major, minor ladi, parallel tonalliklar kabi tushunchalarni qamrab oladi.
  • Akkord. Uchtovushliklar va ular aylanishi: Akkord, uchtovushliklar, major va minorning asosiy uchtovushliklari, major va minorning yondosh uchtovushliklari, tabiiy va garmonik major hamda minor pog'onalaridan tuzilgan uchtovushliklar kabi mavzular yoritiladi.
  • Septakkord. Dominantseptakkord va uning aylanmalari: Septakkord, dominantseptakkord va ularning aylanmalari, akkordlar engarmonizmi, engarmonik akkordlar tengligining ikki turi va akkordlarning musiqada qo'llanilishi kabi mavzular tahlil qilinadi.
  • Xalq musiqasining yetti pog'onali diatonik ladlari. Pentatonika: Xalq musiqasining yetti pog'onali diatonik ladlari, pentatonika, tonalliklar pog'onadoshligi, xromatizm, transpozitsiya, modulyatsiya va kuyning tarkiblarga bo'linishi haqida ma'lumotlar beriladi.
  • Musiqa bezaklari va ijrochilikning o'ziga xos uslublari: Musiqa bezaklari (forshlag, mordent, gruppetto, trel'), ularning turlari va ijro uslublari haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, legato, stakkato, portamento va arpedjiato kabi ijrochilik uslublari ham tushuntiriladi.
  • Musiqa savodi bo'yicha qisqacha ma'lumot: Nota yozuvi, kalitlar, tovush cho'zimlari, pauzalar, oktavalar, harfiy sistemada yozish va boshqa musiqiy savodxonlik asoslari haqida qisqacha ma'lumot beriladi.