"“Sotsiologiya” fanidan amaliy mashg‘ulot o‘tkazish bo‘yicha uslubiy qo‘llanma"
Ushbu qoʻllanma Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta Maxsus Taʼlim Vazirligi tomonidan Toshkent Moliya Instituti uchun ishlab chiqilgan. Unda "Sotsiologiya" fanidan amaliy mashgʻulotlarni oʻtkazish boʻyicha uslubiy koʻrsatmalar berilgan. Qoʻllanma bakalavriat talabalari uchun moʻljallangan boʻlib, sotsiologiya fanining asosiy tushunchalari, mavzulari va tadqiqot usullarini oʻz ichiga oladi.
Asosiy mavzular
- Sotsiologiya fanining predmeti, obyekti, vazifalari va ijtimoiy fanlar tizimidagi oʻrni: Sotsiologiyaning oʻrganish obyekti, fan sifatida shakllanish tarixi, boshqa ijtimoiy fanlar bilan aloqasi va jamiyatdagi oʻrni.
- Sotsiologiyaning vujudga kelishi va taraqqiyot bosqichlari: Sotsiologiya gʻoyalarining shakllanishi, klassik va zamonaviy sotsiologik nazariyalar, Oʻzbekistonda sotsiologiya fanining rivojlanishi.
- Jamiyat dinamik tizim sifatida. Ijtimoiy stratifikatsiya: Jamiyatning tuzilishi, ijtimoiy tabaqalanish, tengsizlik muammolari, ijtimoiy oʻzgarishlar va rivojlanish jarayonlari.
- Shaxs sotsiologiyasi: Shaxsning ijtimoiy mohiyati, ijtimoiy munosabatlar tizimidagi oʻrni, shaxsning shakllanishi va rivojlanishiga taʼsir etuvchi omillar, ijtimoiylashuv jarayoni.
- Iqtisodiy-siyosiy jarayonlar sotsiologiyasi: Iqtisodiy va siyosiy munosabatlar, iqtisodiy va siyosiy institutlar, davlat va fuqarolik jamiyati, siyosiy ishtirok va ijtimoiy faollik.
- Deviant va delinkvent xulq-atvor: Ijtimoiy normalar, deviant xulq-atvor turlari, jinoyatchilik, giyohvandlik, korrupsiya va boshqa ijtimoiy illatlar.
- Jamoatchilik fikrini oʻrganish sotsiologiyasi: Jamoatchilik fikrining mohiyati, shakllanish omillari, jamoatchilik fikrini oʻrganish usullari, jamoatchilik fikrining jamiyat hayotidagi roli.
- Sotsiologik tadqiqotlarni tashkil etish va oʻtkazish usullari: Sotsiologik tadqiqotning bosqichlari, tadqiqot dasturini tuzish, maʼlumot toʻplash usullari (soʻrov, kuzatuv, hujjatlarni tahlil qilish), maʼlumotlarni tahlil qilish va xulosalar chiqarish.
- Ma'naviy hayot sotsiologiyasi: Ma'naviyatning ijtimoiy asoslari, ma'naviy qadriyatlar, dinning ijtimoiy roli, madaniyatning ijtimoiy ta'siri.