Mashina detallari
Ushbu kitob mashinasozlik sohasidagi mutaxassislarni tayyorlashga bag'ishlangan bo'lib, mashina detallari va ularning yig'ish prinsiplari, hisoblash usullari, materiallar, ekspluatatsiya xususiyatlari kabi masalalarni qamrab oladi.
Asosiy mavzular
- Mashina detallarining umumiy tasnifi: Detal va uzellarning tushunchasi, mashina detallarining guruhlarga bo'linishi, ularga qo'yiladigan talablar.
- Mashinalar ishonchliligi haqida tushunchalar: Ishonchlilik tushunchasi, ishlash layoqati, mashinasozlikda ishlatiladigan materiallar va ularning xususiyatlari.
- Mashina detallarining ishchanlik qobiliyati va hisoblash mezonlari: Ta'sir qiluvchi kuchlanishlar, mustahkamlik zapasi koeffisiyentlari, loyiha va tekshiruv hisoblari.
- Birikmalar haqida umumiy ma'lumotlar: Payvand, kavshar, yelimli birikmalar, parchin mixli, rezbali, shponkali, shlitsali va boshqa birikmalar.
- Payvand birikmalar: Uchma-uch, ustma-ust payvand birikmalar, kontakt payvandlash, mustahkamlikni oshirish tavsiyalari.
- Kavsharli, yelimli va parchin mixli birikmalar: Kavsharli birikmalar, yelimli birikmalar, parchin mixli birikmalar haqida ma'lumotlar.
- Parchin mixli birikmalar: Parchin mixli birikmalarning turlari, ishlatilish sohalari va hisoblash usullari.
- Rezbali birikmalar. Umumiy ma'lumotlar: Rezbalarning tasnifi, geometrik ko'rsatkichlari, turlari va hisoblash usullari.
- Rezbali birikmalarni mustahkamlikka hisoblash: Rezbali birikmalarni mustahkamlikka hisoblash usullari, konstruktsiyalash bo'yicha tavsiyalar.
- Shponkali birikmalar: Shponkali birikmalarning turlari, afzalliklari, kamchiliklari va hisoblash usullari.
- Shlitsali birikmalar: Shlitsali birikmalarning turlari, afzalliklari, kamchiliklari va hisoblash usullari.
- Detallarni tig'izlik hisobiga biriktirish: Presslangan birikmalar, tribotexnika asoslari, ishqalanish va yeyilish turlari, moylash materiallari.
- Uzatuvchi mexanizmlar va ularning hisobi. Mexanik uzatmalar: Uzatmalarning turlari (tasmali, friksion, tishli, vint-gaykali, zanjirli), ularning tuzilishi, kinematikasi va hisoblash usullari.
- Friktsion uzatmalar va variatorlar: Friktsion uzatmalar va variatorlarning tuzilishi, kinematikasi, hisoblash usullari va ishlatilish sohalari.
- Tishli uzatmalar: Tishli uzatmalarning geo`metriyasi, kinematikasi, materiallari, yemirilish turlari va hisoblash mezonlari.
- Tishli silindrsimon uzatmalarni mustahkamlikka hisoblash: To'g'ri tishli, qiya tishli silindrsimon uzatmalarni hisoblashning o'ziga xos xususiyatlari.
- Konussimon uzatmalar: Konussimon uzatmalarning turlari, geo`metriyasi, kinematikasi va hisoblash mezonlari.
- Planetar uzatmalar va ularni hisobi: Planetar uzatmalarning tuzilishi, kinematikasi, afzalliklari, kamchiliklari va hisoblash usullari.
- Chervyakli uzatmalar: Chervyakli uzatmalarning turlari, geo`metriyasi, kinematikasi, materiallari va hisoblash usullari.
- Tasmali uzatmalar: Tasmali uzatmalarning turlari (yassi, ponasimon, tishli), geo`metriyasi, kinematikasi, materiallari va hisoblash usullari.
- Zanjirli uzatmalar: Zanjirli uzatmalarning turlari, geo`metriyasi, kinematikasi, materiallari va hisoblash usullari.
- Vallar va o'qlar: Vallar va o'qlarning tuzilishi, materiallari, loyihalash va tekshiruv hisoblari.
- Podshipniklar: Sirpanish va dumalash podshipniklarining turlari, tuzilishi, materiallari va hisoblash usullari.
- Muftalar: Muftalarning turlari (doimiy, boshqariladigan, o'z-o'zini boshqaruvchi), tuzilishi, afzalliklari, kamchiliklari va ishlatilish sohalari.
- Yuk ko'tarish-tashish mashinalari: Yuk ko'tarish mashinalarining turlari, asosiy parametrlari, ish rejimlari va qo'llanilishi.