Quduqlаrni qurish hаqidа tushunchа. Nеft vа gаz quduqlаrini burg‘ilаsh tеxnоlоgiyasi. Quduqlаr tаsnifi

Ushbu kitob "Neft va gaz quduqlarini burgʻilash texnologiyasi" fanidan ma'ruzalar matnlari toʻplamidir. Kitob neft va gaz sanoati talabalariga moʻljallangan boʻlib, unda quduqlarni qurish, burgʻilash usullari, asbob-uskunalar, quduqlarni mustahkamlash va xavfsizlik choralari kabi asosiy mavzular qamrab olingan.

Asosiy mavzular

• Quduqlarni qurish haqida tushuncha. Neft va gaz quduqlarini burgʻilash texnologiyasi. Quduqlar tasnifi: Ushbu mavzu quduqning ta'rifidan boshlanadi, quduqlarni burgʻilash tarixiga nazar tashlanadi, quduq konstruksiyasi va uni aniqlaydigan omillar, gaz quduqlarini mustahkamlash shartlari va quduqlarning tasnifi keltiriladi.
• Burgʻilash usullari haqida tushuncha. Burgʻilash ishlarini boshqarish va quduqlarni sifatli qurishda qo'yiladigan asosiy talablar: Togʻ jinslarini parchalash usullari, burgʻilash ishlarini boshqarish bosqichlari va quduqlarni sifatli qurishda qo'yiladigan asosiy talablar haqida ma'lumot beriladi.
• Togʻ jinsini emiruvchi asboblar: Togʻ jinslarini emirish usullari, burgʻilar tasnifi, quduq tubini to'liq burgʻilash uchun burgʻilar, parrakli va sharoshkali burgʻilar haqida ma'lumot beriladi.
• Burgʻilarning turlari va konstruktsiyasi: Olmosli burgʻilar, namuna oladigan burgʻilar va maxsus burgʻilarning konstruktsiyasi va ishlatilish sohalari haqida ma'lumot beriladi.
• Rotorli burgʻilashda uskunalarga qo'yiladigan talablar: Rotorli burgʻilashning afzalliklari, rotor usulida burgʻining aylanish chastotasini belgilash, rotor usulida burgʻilash texnologiyasi va rotorli burgʻilashda burgʻilash uskunalarining joylashish sxemasi ko'rib chiqiladi.
• Quduqni gidravlik quduq tubi dvigatellari yordamida burg'ilash va uning afzalliklari: Gidravlik quduq tubi dvigatellarining turlari, turbobur yordamida burgʻilashning afzalliklari, turboburning ish harakteristikasi, gidravlik quduq tubi dvigatellarini ishlatish usullari, gidravlik quduq tubi dvigatellarini qoʻllashda qoʻyiladigan talablar, vintli quduq tubi dvigatellari haqida ma'lumot beriladi.
• Elektroburlar yordamida burgʻilash: Elektroburgʻulash uskunasining shemasi, elektroburning konstruktsiyasi, elektroburlarni ishlatish usullari, elektroburlar bilan burgʻilash tehnologiyasining afzalliklari va elektroburlar bilan burgʻilashda tehnika havfsizligining asosiy qoidalari ko'rib chiqiladi.
• Burgʻilash tizmasining tarkibi va uning vazifasi: Burgʻilash tizmasining vazifasi va tarkibi, burgʻilash tizmasining ishlash sharoiti, burgʻilash quvurlari va bog'lovchi muftalar, burgʻilash qulflari, og'irlashtirilgan burgʻilash quvurlari, boshqaruvchi quvurlar haqida ma'lumotlar beriladi.
• Quduqni yuvish va burgʻilash eritmalari. Tsirkulyatsion sistemaning texnologik sxemasi: Burgʻilash eritmasining vazifalari, quduqni yuvish uchun ishlatiladigan burgʻilash eritmasining turlari, tsirkulyatsion sistemaning texnologik shemasi, burgʻilash eritmasini shlam va gazdan tozalash, tsirkulyatsion sistemaga qo'yiladigan talablar, burgʻilash eritmasini tayyorlash, burgʻilash eritmalarini tozalashda ishlatiladigan uskunalar, burgʻilash eritmalarini tayyorlovchi va qayta ishlovchi uskunalar haqida ma'lumot beriladi.
• Neft va gaz quduqlarini burgʻilashda sodir bo'ladigan favvoralar va ularni oldini olish choralari: Quduqda gaz, neft, suv paydo boʻlishining sabablari, gazli gorizontlarni ochish, gaz, neft, suv paydo boʻlishi belgilari, gaz, neft, suv paydo boʻlishini oldini olish haqida ma'lumotlar beriladi.
• Quduqlarni burgʻilash jarayonidagi mushkulotlar. Burgʻilash va tamponaj eritmalarining yutilishi: Quduq va oʻtkazuvchi qatlam orasidagi gidrodinamik aloqa, yutilish sabablari, yutilish belgilari va yutilishlarni oldini olish haqida ma'lumotlar beriladi.
• Grifonlar, quvur orti va quvurlar oralig'ida gaz, neft, suv paydo boʻlishi: Grifonlar, quvurlar oralig'ida gaz, neft, suv paydo boʻlishi va ularni bartaraf etish usullari haqida ma'lumot beriladi.
• Tarnov va oʻpirishlar xosil boʻlishi, burgʻilash tizmasining qisilib va yopishib qolishlari: Tarnov xosil boʻlishi, quduq devorlarining oʻpirilishi, burgʻilash tizmasining qisilib va yopishib qolishi sabablari va ularni oldini olish usullari haqida ma'lumot beriladi.
• Quduqlarni qiyshayishi: Quduqlarni qiyshayishi, ularning sabablari, oldini olish usullari va qiya yo'naltirilgan quduqlarni burgʻilash usullari haqida ma'lumot beriladi.
• Burgʻilash rejimini tanlash: Yangi maydonlarda burgʻilash rejimini tanlash, burgʻilash usullari va burgʻilash rejimining kattaliklari haqida ma'lumot beriladi.
• Burgʻilashning mexanik tezligiga burgʻilash eritmasining ta'siri: Burgʻilashning mexanik tezligiga burgʻilash eritmasi zichligining taʼsiri, quduqdan tortib olish jarayoni haqida ma'lumot beriladi.
• Quduqqa ximoya tizmalarini tushirish: Quduqqa ximoya tizmalarini tushirishga tayyorgarlik ishlari va texnologiyasi haqida ma'lumot beriladi.
• Quvurlar bazasi va uning vazifasi: Quvurlar bazasining vazifasi, burgʻilash quvurlarini ishlatish shartlari va qo'llaniladigan materiallar haqida ma'lumotlar beriladi.
• Otilishga qarshi uskunalar jamlamasi: Otilishga qarshi uskunalar quduq ustini germetik saqlash maqsadida ya'ni ochiq favvoralardan va burgʻilash vaqtida xosil boʻladigan hollarda ishlatiladi. Ularning tarkibi, tuzilishi va ishlatilish texnologiyasi haqida ma'lumotlar beriladi.