Хлоратлар ва физиологик фаол моддалар асосида комплекс таъсир этувчи дефолиант олиш
Ushbu hujjat kimyo fanlari doktori (PhD) dissertatsiyasi avtoreferati boʻlib, unda xloratlar va fiziologik faol moddalar asosida kompleks ta’sir etuvchi defoliant olish texnologiyasi tadqiq etilgan. Dissertatsiya ishi Umuimiy va noorganik kimyo instituti va Toshkent kimyo-texnologiya instituti hamkorligida olib borilgan tadqiqotlar asosida yozilgan. Hujjatda tadqiqotning dolzarbligi, maqsad va vazifalari, ilmiy yangiliklari, amaliy ahamiyati, aprobatsiyasi va nashr etilgan ishlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Defoliant olish texnologiyasini yaratish: «Navbahor» koni dolomitidan kaltsiy-magniy xlorati preparatini va u asosida kompleks ta'sir etuvchi karbamid va etilenprodyusentlarni qo'shish yo'li bilan yangi defoliant olish texnologiyasini yaratish.
- Kaltsiy-magniy xloratli preparatni sintez qilish: Navoiy «Navbahor» koni dolomitining kimyoviy tarkibini aniqlash va dolomitni xlorid kislota bilan parchalandaki ko'piklanish jarayonini tadqiq etish va hosil bo'lishini kamaytirish usullarini o'rganish; kaltsiy-magniy xlorid eritmasini natriy xlorati bilan harorat, jarayon davomiyligiga bog'liq holda konversiya jarayonini va jarayonning maqbul parametrlarini o'rganish.
- Kompleks ta'sir etuvchi defoliant olish: kaltsiy-magniy xloridlari va xloratlari, karbamid, etanol, etilatsetat, 2-xloretilfosfon va sirka kislotalarining monoetanolaminli tuzlari asosida yangi kompleks ta'sir etuvchi defoliantlar olish jarayonini asoslovchi suvli sistemalardagi eritmalarini o'zaro eruvchanligini va reologik xossalarini aniqlash; o'rganilgan sistemalar asosida ularning agrokimyoviy samaradar-ligini inobatga olgan holda defoliantning maqbul tarkiblarini aniqlash
- Texnologik jarayonni optimallashtirish: Maqbul texnologik parametrlarni aniqlash, printsipial texnologik sxemasini yaratish, moddiy balancini tuzish, «Farg'onaazot» AJda va Navoiy «Elektrokimyozavod» KK-AJda tajriba qurilmasida yaratilgan texnologiyani sinash va kompleks ta'sir etuvchi defoliantning tajriba namunalarini chiqarish
- Defoliantning ekologik xavfsizligini baholash: Tavsiya etilgan defoliantning ekologo-toksikologik xossalarini va agrokimyoviy samaradorligini g'o'zada baholash.