Xatam maydonida neft va gaz to'plamlarini izlash
Ushbu kitob O'zbekistonning geologik tuzilishini, xususan neft va gaz konlarini qidirish va razvedka qilish masalalarini yoritadi. Unda seysmologik tadqiqotlar, konlarni aniqlash usullari, burg'ulash ishlari, atrof-muhitni muhofaza qilish choralari, mehnat xavfsizligi va iqtisodiy masalalar batafsil bayon etilgan. Buxoro tektonik pog'onasidagi Xatam maydonining geologik tuzilishi chuqur o'rganilgan va neft-gaz konlarini topish istiqbollari baholangan.
Asosiy mavzular
- Seysmologik tadqiqotlar: Seysmologik tadqiqotlar UChNU uslubi yordamida neft va gaz konlarini qidirishda muhim ahamiyatga ega. Ular yer osti tuzilishini aniqlash, konlarni bashorat qilish va burg'ulash ishlarini rejalashtirishda qo'llaniladi.
- Burg'ulash ishlari: Burg'ulash ishlari konlarni ochish va ularning geologik tuzilishini o'rganishda asosiy rol o'ynaydi. Burg'ulash jarayonida geologik nazorat, quduqlarni sinash va texnik xavfsizlik choralari muhim ahamiyatga ega.
- Atrof-muhitni muhofaza qilish: Konlarni qidirish va ishlatish jarayonida atrof-muhitga zarar yetkazmaslik uchun bir qator chora-tadbirlar ko'rilishi zarur. Bularga yer osti boyliklarini asrash, suv havzalarini muhofaza qilish va atmosfera ifloslanishining oldini olish kiradi.
- Mehnat xavfsizligi: Kon qidiruv ishlarida mehnat xavfsizligini ta'minlash muhim ahamiyatga ega. Ishchilar xavfsizlik qoidalari bilan tanish bo'lishlari, shaxsiy himoya vositalari bilan ta'minlanishlari va xavfli vaziyatlarda to'g'ri harakat qilishni bilishlari zarur.
- Iqtisodiy samaradorlik: Konlarni qidirish va ishlatish iqtisodiy jihatdan samarali bo'lishi kerak. Xarajatlarni minimallashtirish, resurslardan oqilona foydalanish va konlarni ishlatishdan maksimal foyda olish muhimdir.