Statistika bo`yicha praktikum

Ushbu kitob statistika fanining asosiy tushunchalari, usullari va amaliyotiga bag'ishlangan bo'lib, iqtisodiyot, menejment, sotsiologiya va boshqa sohalarda statistik ma'lumotlarni to'plash, tahlil qilish va talqin qilish uchun qo'llanma vazifasini o'taydi. Kitobda nazariy materiallar amaliy misollar va masalalar bilan boyitilgan.

Asosiy mavzular

• Statistik kuzatish ma'lumotlariga ishlov berish: Ushbu mavzu statistik kuzatishning mohiyati, turlari, usullari va tashkil etish bosqichlarini qamrab oladi. Ma'lumotlarni guruhlash, taqsimlash va grafik usullarda tasvirlash ko'rsatilgan.
• Statistik ko'rsatkichlar: Statistik ko'rsatkichlar, ularning turlari (mutlaq, nisbiy, o'rtacha) va ularni hisoblash usullari, ko'rsatkichlarni grafik orqali tasvirlashga doir ma'lumotlar jamlangan.
• O'rtacha miqdorlar: O'rtacha arifmetik, garmonik, geometrik va xronologik miqdorlar, ularning xossalari va qo'llanilishi, o'rtacha miqdorlarni hisoblash usullari va ularning amaliy ahamiyati yoritilgan.
• Variatsiya ko'rsatkichlari: Variatsiya ko'rsatkichlari (variatsiya kengligi, o'rtacha chiziqli chetlanish, dispersiya, o'rtacha kvadratik chetlanish, variatsiya koeffitsiyenti) va ularni hisoblash, tahlil qilish usullari, ko'rsatkichlarni tahlil qilishga doir ko'rsatmalar jamlangan.
• Tanlab kuzatish: Tanlanma kuzatuvning mohiyati, turlari, tanlash usullari, tanlanma xatoliklari, tanlanmaning zaruriy hajmini aniqlash, turlari va usullari haqida ma'lumot berilgan.
• Regression va korrelyasion tahlil: Regression va korrelyasion tahlilning mohiyati, bog'lanish turlari, shakllari, usullari, korrelyatsiya koeffitsiyentini hisoblash, tahlil qilishning asosiy tamoyillari, olingan natijalarning talqini bayon etilgan.
• Dinamika qatorlari: Dinamika qatorlari, ularning turlari, tahlil qilish usullari (mutlaq va nisbiy o'zgarishlar, o'sish sur'atlari, trendni aniqlash, mavsumiylik indeksini hisoblash) tushuntirilgan.
• Statistik indekslar: Statistik indekslar (individual, umumiy, agregat, o'rtacha, o'zgaruvchan tarkibli) va ularni hisoblash usullari, indekslar yordamida omillar tahlili haqida ma'lumot berilgan.
• Aholi statistikasi: Aholi soni, tarkibi, harakati (tug'ilish, o'lim, nikoh, ajralish), migratsiyasi, demografik ko'rsatkichlar va ularni tahlil qilish usullari.
• Mehnat bozori statistikasi: Mehnat resurslari, iqtisodiy faol aholi, bandlik, ishsizlik, mehnat unumdorligi ko'rsatkichlari va ularni hisoblash, tahlil qilish usullari keltirilgan.
• Milliy boylik statistikasi: Milliy boylik tarkibi, asosiy kapital, aylanma kapital, ularni baholash usullari, dinamikasi va samaradorligini tahlil qilishga oid ma'lumotlar keltirilgan.
• Makroiqtisodiy ko'rsatkichlarni hisoblash: YAIM (yalpi ichki mahsulot), YAMD (yalpi milliy daromad), YAQQ (yalpi qo'shilgan qiymat) kabi makroiqtisodiy ko'rsatkichlarni hisoblash uslubiyatlari va ularning o'zaro bog'liqligi.
• Moddiy ishlab chiqarish statistikasi: Sanoat, qurilish va qishloq xo'jaligi tarmoqlarida yalpi mahsulot hajmini, xarajatlarini, rentabellik darajasini hisoblash usullari va ko'rsatkichlar tahlili.
• Aholi turmush darajasi statistikasi: Aholi daromadlari va xarajatlari, ularning tarkibi, tabaqalanishi, qashshoqlik darajasi kabi ko'rsatkichlar va ularni tahlil qilish usullari keltirilgan.