Хоразм танбур чизғиларининг илмий-амалий асослари
Ushbu maqola Xorazm tanbur chizg'ilarining ilmiy va amaliy asoslarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda tanbur chizg'ilarining nafaqat nota yozuvi sifatida, balki ilmiy risola sifatida ham ahamiyati ochib berilgan. Muallif tanbur chizg'ilarining tarixiy ildizlari, musiqiy madaniyatdagi o'rni, Forobiy, Xorazmiy va Ibn Sinolar davridagi an'analarning davomi ekanligini ta'kidlaydi. Shuningdek, maqomlarning cholg'u va ashula yo'llarini notalashtirishda mahalliy sozandalar shevasidan foydalanilganligi, turli xil atamalar qo'llanilishi va ularning talqinidagi farqlar haqida so'z boradi. Maqolada "Navro'zi Sabo" maqomi misolida tanbur chizg'ilarining turli versiyalari tahlil qilinadi va ularni yagona tizimga keltirishning qiyinchiliklari ko'rsatiladi. Xulosa qilib aytganda, tanbur chizgilari ilmiy risola va mukammal nota matni ekanligi ta'kidlanadi va ularni o'rganish orqali musiqiy merosni saqlash va rivojlantirish imkoniyatlari ochiladi.
Asosiy mavzular
- Tanbur chizg'ilarining ilmiy-amaliy asoslari: Tanbur chizg'ilarining mintaqa musiqiy madaniyatidagi o'rni, ilmiy risola va nota matni sifatidagi ahamiyati, Forobiy, Xorazmiy va Ibn Sinolar davridagi an'analarning davomi ekanligi.
- Maqomlarni notalashtirishdagi mahalliy atamalar: Maqomlarning cholg'u va ashula yo'llarini notalashtirishda mahalliy sozandalar shevasidan foydalanilganligi, turli xil atamalar (daromad, sarxona, miyonxat va boshqalar) qo'llanilishi va ularning talqinidagi farqlar.
- "Navro'zi Sabo" maqomining tahlili: "Navro'zi Sabo" maqomi misolida tanbur chizg'ilarining turli versiyalari (tanbur chizig'i, V. Uspenskiy notasi, Yu. Rajabiy notasi, A. Babaxanov notasi va boshqalar) tahlil qilinadi va ularni yagona tizimga keltirishning qiyinchiliklari ko'rsatiladi.