Qaraqalpaq tilindegi morfemalıq sinonimiya.

Ushbu kitob qoraqalpoq tilshunosligiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda morfemalarning sinonimiyasi masalalari ko‘rib chiqiladi. Kitobda sinonimiya tushunchasi, uning turlari, morfemalarning sinonim bo‘lish yo‘llari, shuningdek, turli so‘z turkumlarida morfemalarning sinonimlik xususiyatlari tahlil etiladi. Tadqiqotda qoraqalpoq tilidagi materiallar asosida morfemalarning sinonimiyasi masalalari yoritiladi va bu sohada yangi ilmiy xulosalar chiqariladi.

Asosiy mavzular

• Sinonimiya tushunchasi va uning turlari: Sinonimiya tilshunoslikda keng tarqalgan hodisa bo‘lib, turli til birliklarida, jumladan, morfemalarda ham uchraydi. Morfemalarning sinonimiyasi deganda ma’no jihatidan yaqin bo‘lgan, lekin shakl jihatidan farq qiluvchi morfemalarning mavjudligi tushuniladi. Kitobda sinonimiyaning leksik, grammatik va morfemaviy turlari ko‘rib chiqiladi.
• Morfemalarning sinonim bo‘lish yo‘llari: Morfemalar turli yo‘llar bilan sinonim bo‘lishi mumkin. Bularga boshqa tillardan o‘zlashgan morfemalar, ma’no o‘zgarishi natijasida paydo bo‘lgan morfemalar, qo‘shma morfemalar va boshqalar kiradi. Kitobda har bir yo‘lga qoraqalpoq tilidan misollar keltiriladi.
• Turli so‘z turkumlarida morfemalarning sinonimiyasi: Kitobning asosiy qismi turli so‘z turkumlarida, ya’ni ot, sifat, fe’l va ravishlarda qo‘llanuvchi morfemalarning sinonimlik xususiyatlarini tahlil qilishga bag‘ishlangan. Har bir so‘z turkumi uchun eng ko‘p uchraydigan sinonim morfemalar aniqlanadi va ularning ma’nolari, qo‘llanilish o‘rinlari ko‘rsatiladi.