Унумдорлиги паст,суғориладиган бўз тупроқлардан унумли фойдаланиш омиллари
Ushbu avtoreferat Ruziev Ikrom Ergashevichning “Unumdorligi past, sug'oriladigan bo'z tuproqlardan unumli foydalanish omillari” mavzusidagi nomzodlik dissertatsiyasi bo'lib, unda O'zbekiston sharoitida, ayniqsa Andijon viloyatining sug'oriladigan, unumdorligi past bo'z tuproqlarida paxta bilan birgalikda boshqa ekinlarni ekishning agrotexnik va iqtisodiy samaradorligi o'rganilgan. Tadqiqot natijalarida paxta bilan birgalikda kand lavlagi, yer yong'oq, soya va boshqa ekinlarni ekishning tuproq unumdorligi, ekinlarning o'sishi, rivojlanishi va hosildorligiga ta'siri, shuningdek, iqtisodiy samaradorligi aniqlangan. Tadqiqot xulosalari va tavsiyalari ekinlarni birgalikda ekishning samarali usullarini joriy etishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, maqsad va vazifalari, ob'ekti va predmeti, tadqiqot usullari, ilmiy yangiligi, amaliy ahamiyati va ishlanmalarni joriy etish masalalari bayon etilgan. Tadqiqotning O'zbekiston Respublikasi Prezidentining qarorlari va qishloq xo'jaligini rivojlantirish strategiyasiga mosligi ko'rsatilgan.
- Adabiyotlar sharhi: O'zbekiston va jahonda olib borilgan hamkor ekish usullari bo'yicha ilmiy tadqiqotlar tahlil qilingan. Ekinlarni birgalikda ekishning tuproq va ekinlarga ta'sirini o'rganish bo'yicha mavjud tadqiqotlar ko'rsatilgan hamda ushbu yo'nalishda tadqiqotlar olib borish zarurati ta'kidlangan.
- Tadqiqot ob'ekti, predmeti va usullari: Tadqiqot ob'ekti sifatida Andijon viloyatining sug'oriladigan, unumdorligi past bo'z tuproqlari, paxta, kand lavlagi, yer yong'oq, soya, bolgar qalampiri navlari olingan. Tadqiqot predmeti esa hamkor ekishlarning tuproqning agroximiyaviy va agrofizikaviy xususiyatlariga, ekinlarning o'sishiga, rivojlanishiga, hosildorligiga va tuproq unumdorligiga ta'sirini o'rganishdan iborat. Tadqiqotda dala va laboratoriya usullaridan foydalanilgan.
- Tadqiqot natijalari va ularning ahamiyati: Paxta bilan birgalikda kand lavlagi, yer yong'oq, soya kabi ekinlarni ekishning tuproq xossalari (gumus, azot, fosfor miqdori), tuproqning agrofizik xossalari (zichlik, g'ovaklik), ekinlarning o'sishi, rivojlanishi va hosildorligiga ta'siri tahlil qilingan. Hamkor ekish natijasida olingan qo'shimcha hosil va iqtisodiy samaradorlik hisob-kitoblari keltirilgan. Tadqiqot natijalari asosida tavsiyalar ishlab chiqilgan.
- Xulosalar: Tadqiqot natijalari bo'yicha turli ekinlarni birgalikda ekishning tuproqqa va o'simliklarga ta'sirini ko'rsatuvchi xulosalar bayon etilgan. Jumladan, paxta bilan birgalikda dukkakli ekinlarni ekish tuproq unumdorligini oshirishi, hosildorlikni ko'paytirishi, iqtisodiy samaradorlikni ta'minlashi isbotlangan.